#World_Politics
Published 27 July 2022

 

အင်္ဂါနေ့က ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းတွင် ကုလသမဂ္ဂဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြပွဲဒုတိယနေ့အတွင်း ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၃ ဦးနဲ့ အရပ်သားအနည်းဆုံး ၁၂ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း အာဏာပိုင်များက ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

 

ကုလမှချမှတ်ထားတဲ့ ကွန်ဂိုသမ္မတနိုင်ငံအားကာကွယ်ပေးခြင်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတည်မြဲရေးရည်မှန်းချက်(MONUSCO)ဟာ အရပ်သားတွေကို နှစ်ပေါင်းများစွာအကြမ်းဖက်လာတဲ့ပြည်သူ့စစ်ဘက်ဒဏ်တွေကနေ ကာကွယ်နိုင်ခြင်းမရှိတာကြောင့် မကျေနပ်ကြဘဲ ဆန္ဒပြပွဲဖြစ်ပေါ်လာတာဖြစ်ပါတယ်။

 

ကုလပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ'ဖာဟန်ဟက်'က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ရာမှာ ကုလအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်'အန်တိုနီယိုဂူတာရက်စ်'က အကြမ်းဖက်မှုကို ရှုတ်ချကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာအမှုထမ်းများကို တိုက်ခိုက်ခြင်းက စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်နိုင်ကြောင်း၊ ကွန်ဂိုအာဏာပိုင်များအနေနဲ့ ဒီဖြစ်ရပ်များကိုစုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး အပြစ်ရှိသူများကို မျှမျှတတစီရင်ဖို့တောင်းဆိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

 

တနင်္လာနေ့က ဂိုမာမြို့မှာ ဆန္ဒပြပွဲစတင်ခဲ့ပြီး အင်္ဂါနေ့မှာတော့ ဘူတမ်ဘိုအထိရောက်ရှိလာကာ တာဝန်ထမ်းနေတဲ့ ကုလစစ်သည်တစ်ဦးနဲ့ ကုလရဲအရာရှိ ၂ ဦး ပစ်သတ်ခံရပါတယ်။

 

အဆိုပါ ၂ မြို့စလုံးမှာ ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေးဆိုင်ရာ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက အင်အားသုံးနှိမ်နင်းခဲ့တယ်လို့ စွပ်စွဲမှုများရှိနေပြီး ရာဂဏန်းလောက်ရှိတဲ့ ဆန္ဒပြသူတွေက ကျောက်ခဲများဖြင့် ပစ်ပေါက်ကာ ကုလအဆောက်အဦများကို ဓာတ်ဆီများဖြင့် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြပါတယ်။

 

ကုလငြိမ်းချမ်းရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ဂိုမာမြို့က ဆန္ဒပြသူ ၂ ဦးကို အသေပစ်ခတ်ခဲ့တာကို ရိုက်တာသတင်းထောက်က မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး အစိုးရအဖွဲ့မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ'ပက်ထရစ်မူယာယာ'ကတော့ အနည်းဆုံးလူ ၅ ဦးသေဆုံးကာ အယောက် ၅၀ ထက်မနည်းဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။

 

ဘူတမ်ဘိုမှာလည်း အရပ်သားအနည်းဆုံး ၇ ဦးသေဆုံးပြီး ဒဏ်ရာရသူအရေအတွက် မသိရသေးကြောင်း ရဲမှူးချုပ်'ပေါလ်နဂိုမာ'က ပြောပြပါတယ်။

 

ကုလသမဂ္ဂငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာတိုင်အောင် အလွဲသုံးစားလုပ်ခဲ့ကြတယ်ဆိုပြီး စွပ်စွဲမှုတွေနဲ့ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

 

ကုလတပ်ဖွဲ့များကြောင့် သေဆုံးမှုများ၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရင် အရေးယူမှုများဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ 'ဟက်'က ဆိုပါတယ်။

 

ကုလတပ်ဖွဲ့များအနေနဲ့ ဆန္ဒပြသူများအကြား မျက်ရည်ယိုဗုံးဖြင့်လူစုခွဲရန်နဲ့ လိုအပ်လာမှသာ သတိပေးသေနတ်ပစ်ဖောက်ရန် မှာကြားထားပါတယ်။

 

ထိုဆန္ဒပြပွဲများကို အာဏာရပါတီရဲ့ လွတ်လပ်တဲ့အဖွဲ့ခွဲမှ ဦးဆောင်ပြုလုပ်တာဖြစ်ပြီး သူတို့အဖွဲ့က ထိရောက်ခြင်းမရှိတဲ့ ကုလလုပ်ငန်းစဉ်များ ရုတ်သိမ်းပေးဖို့ အလိုရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။

 

ယခုလများအတွင်း ကွန်ဂိုအရှေ့ပိုင်းမှာ M23 သူပုန်အဖွဲ့နဲ့ ဒေသခံတပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲများပြန်လည်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိရာ လူထောင်နဲ့ချီပြီး ထွက်ပြေးနေရပါတယ်။

 

ကွန်ဂိုစစ်တပ်နဲ့ ယူဂန်ဒါစစ်တပ်တို့ပူးပေါင်းကာ နှစ်ပေါင်းများစွာဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေပေမယ့် ပြည်သူ့စစ်ဘက်က ဆက်လက်ဆန့်ကျင်လျက်ရှိပါတယ်။

 

ကွန်ဂိုမှာ ၂၀၁၀ လောက်ကစပြီး MONUSCO လုပ်ငန်းစဉ်လုပ်ဆောင်နေခဲ့ရာ ၂၀၂၁ နိုဝင်ဘာမှာ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၂,၀၀၀ နဲ့ ရဲအင်အား ၁,၆၀၀ ရှိခဲ့ရာမှ တဖြည်းဖြည်းချင်း ဆုတ်ခွာခဲ့ကြပါတယ်။

 

ဆန္ဒပြသူတွေက ဂိုမာမြို့က ကုလဝန်ထမ်းနေအိမ်တွေကို ဝင်ရောက်သောင်းကျန်းခဲ့ပြီး ဝန်ထမ်းတွေကို စစ်တပ်ကစောင့်ကြပ်ခေါ်ထုတ်သွားခဲ့တာကို ရိုက်တာသတင်းထောက်က မြင်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။

 

သေဆုံးသွားတဲ့ ကုလတပ်ဖွဲ့ဝင် ၂ ဦးက အိန္ဒိယလူမျိုးဖြစ်ပြီး ကျန် ၁ ဦးကတော့ မော်ရိုကိုလူမျိုးဖြစ်ပါတယ်။

 

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက ထိုအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အင်္ဂါနေ့မှာ တံခါးပိတ်ဆွေးနွေးသွားမှာဖြစ်ကြောင်း သံတမန်တွေကပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

 

Source: Reuters
#Yangon_Media_Group