Published 29 March 2022

ဂျပန်နိုင်ငံ မြိုတော်တိုကျိုတွင် ချယ်ရီပွင့်ချိန်ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ မြို့သူမြို့သားတွေဟာ နွေဦးနေ့ကလေးတွင် မြို့တော်တစ်လျောက် ချယ်ရီပန်းများအပြည့်အဝဖူးပွင့်နေသည်ကို ကြည့်ရှုခံစားကြပါတယ်။ ဂျပန်နိုင်ငံဟာ ကိုဗစ်-၁၉ အရေးပေါ်စည်းကမ်းတွေကို ဖျက်သိမ်းပေးလိုက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပန်းတွေဖူးပွင့်နေတဲ့အောက်မှာ နာမည်ကျော် ဟာနာမီ ပျော်ပွဲစားပါတီတွေ မလုပ်ကြဖို့ကိုတော့ တိုကျိုသားတွေကို သတိပေးထားပါတယ်။

Source AFP

Published 29 March 2022
ကိုဗစ်-၁၉ ကြောင့် စီးပွားရေး ချွတ်ခြုံလုနီးပါးကျဆင်းခဲ့ရတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အပန်းဖြေကျွန်း ဖူးကက်မှာ ယခုဆိုရင် ငါးဖမ်း သင်္ဘောတွေရဲ့ မာလိန်မှူးတွေဟာ တူနာငါးတွေကြောင့် စီးပွားရေးပြန်ထူထလာနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်နေကြပါတယ်။

တူနာငါးဖမ်းတဲ့အလုပ်ဟာ ဖူးကက်မှာ အရေးကြီးတဲ့ အသက်မွေးမှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်းသားတွေအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ထောင်ချီပြီး ဝင်ငွေတွေရရှိတဲ့လုပ်ငန်းဖြစ်တာကြောင့်ပါ။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၄ခုနှစ်မှာ တရားမဝင် ဥပဒေမဲ့ ငါးဖမ်းဆီးခြင်းတွေကို နှိမ်နှင်းခဲ့ပြီး စည်းမျည်းတွေတင်းကြပ်လိုက်တဲ့အခါ လုပ်ငန်းတွေစွန့်လွှတ်ခဲ့ကြရပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ကိုဗစ်ကြောင့် စီးပွားရေးအပေါ်ရိုက်ခတ်မှုတွေဖြစ်လာတဲ့အခါ ဖူးကက်အာဏာပိုင်တွေက  ကမ္ဘာလှည့်တွေအပေါ် လုံးလုံးလျားလျားမှီခိုတာတွေမလုပ်ချင်တော့ဘဲ တူနာငါးဖမ်းလုပ်ငန်းကို ပြန်လည်အသက်သွင်းချင်လာခဲ့ကြပါတယ်။

ဖူးကက်က သင်္ဘောမာလိန်မှူးတော်တော်များများဟာ ပြောင်းလဲတင်းကြပ်ထားတဲ့ ငါးဖမ်းစည်းမျည်းတွေနှင့် ကိုက်ညီအောင် သူတို့ရဲ့ သင်္ဘောတွေကို ပြန်ပြီးပြုပြင်မွမ်းမံနေကြပါတယ်။ တူနာငါးမဖမ်းဖူးတဲ့ သင်္ဘောသားတွေကိုလည်း ငါးဖမ်းနည်းတွေ သင်ပေးနေကြပါတယ်။

“ တူနာငါးတွေပြန်ဖမ်းတဲ့စိတ်ကူးဟာ အလွန်ကောင်းပါတယ်။ လူတွေ အလုပ်ပိုရလာမယ်။ အခြားဒေသတွင်းက စီးပွား ရေးလုပ်ငန်းတွေကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေမယ်။ တူနာဟာ ဈေးကောင်းရလို့ ဝင်ငွေတွေကောင်းလာမယ်” လို့ သင်္ဘာမာလိန်မှူးတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ အမ်နတ်ဂျိုအေကော်က ပြောပါတယ်။

ကိုဗစ်ကပ်ဘေးမတိုင်ခင်က ဖူးကက်စီးပွားရေးဟာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို လုံးလုံလျားလျားနီးပါး မှီခိုထားရတာပါ။ ဖူးကက်ဟာ နိုင်ငံတကာနှင့်ပြည်တွင်းခရီးသွားဝင်ငွေတွေရဲ့ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းရရှိနေတာပါ။ ဒါပေမယ့် (၂)နှစ်တာကာလအတွင်း ခရီးသွား မရှိသလောက်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ရာပေါင်းများစွာသော လုပ်ငန်းတွေ ဖူးကက်မှာရပ်တန့်ခဲ့ရပါတယ်။

အဲဒီအခြေအနေကိုပြောင်းလဲပစ်ဖို့အတွက် ဖူးကက်ဟာ အစားအသောက်ကောင်းချက်ပြုတ်ခြင်း၊ပညာရေး၊လှေဆိပ်၊ ကျန်းမာရေး၊အားကစား၊စမတ်စီတီးနှင့် တူနာလုပ်ငန်းတွေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေဖို့ အစီအစဉ်ကို စတင်ခဲ့ပါတယ်။

“ဖူးကက်မှာ အခွင့်အလမ်းတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အရင်က ခရီးသွားလုပ်ငန်းကိုပဲ အာရုံထားခဲ့တယ်။ ကျွန်တော်တို့ ကျွန်းမှာ လုပ်လို့ရတာတွေအများကြီးပဲ။ အခုအစီအစဉ်က ကျွန်တော်တို့ကို အရင်ထက်ပိုပြီး သန်မာအားကောင်းစေလာလိမ့်မယ်” လို့ ဖူးကက် ကုန်သည်ကြီးများအသင်းဥက္ကဋ္ဌ သန်နူဆက် ဖွန်ဒက်ကပြောပါတယ်။

Source CMG

#WorldHealth
Published - 29 March 2022
အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုလွှမ်းမိုးတဲ့ကာလအတွင်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများမှာ ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်နိုင်ချေ ၈ ဆပိုများပေမယ့် အရင်ကိုဗစ်ကူးစက်မှုလှိုင်းတွေတုန်းက ရောဂါခံစားခဲ့ရတဲ့ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေလောက် ရောဂါဆိုးရွားခြင်းမရှိကြောင်း သုတေသနတစ်ခုမှာတွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

တက္ကဆက်စ်မှဆရာဝန်များက ၂၀၂၀ မေလမှ ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီလအတွင်း ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်ခဲ့တဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် ၂,၆၄၁ ဦးကို လေ့လာခဲ့ကြပါတယ်။ လေ့လာမှုကာလအတွင်း အပတ်စဉ်ကလေးမွေးဖွားမှုနှုန်း အတူတူနီးပါးဖြစ်ခဲ့ကာ ရောဂါကူးစက်ထားတဲ့အမျိုးသမီးများမှ အပတ်စဉ်မွေးဖွားသူအရေအတွက်ကတော့ ကပ်ရောဂါအစောပိုင်းကာလမှာ ၁၇ ဦး၊ ဒယ်လ်တာကူးစက်မှုကာလမှာ ၁၄ ဦး၊ အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုကာလမှာ ၁၃၈ ဦးအသီးသီးရှိခဲ့ကြောင်း ကြာသပတေးနေ့က JAMA ဂျာနယ်မှာဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုကာလအတွင်း ဆေးရုံတက်ကုသခံယူရမှုလိုအပ်ခဲ့တဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေက ၁ ရာခိုင်နှုန်းအောက်သာရှိခဲ့ပြီး ဒယ်လ်တာကူးစက်မှုကာလတုန်းကတော့ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အိုမီခရွန်ကူးစက်မှုက မြန်ပေမယ့် ရောဂါဆိုးရွားခြင်းသိပ်မဖြစ်တာ ကံကောင်းသွားခဲ့ကြောင်း ဒေါက်တာ'အမ်မလီအက်ဒ်ဟီကာရီ'က ပြောကြားသွားပါတယ်။
Source: Reuters

#WorldPolitics
Published - 29 March 2022
ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'အနေနဲ့ ဆက်လက်အာဏာတည်မြဲနေနိုင်မှာမဟုတ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ'ဂျိုးဘိုင်ဒန်'က မိန့်ခွန်းတစ်ခုမှာဒေါသတကြီးပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
သူ့ရဲ့ပြောကြားချက်ကို ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းသွားမှာမဟုတ်ကြောင်း တနင်္လာနေ့ကထပ်မံပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

"ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိသွားအောင် ပြောပြချင်တာပါ။ ပြောပြီးသားကိုနောက်ဆုတ်သွားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ အရင်ကလည်းမလုပ်ခဲ့ဘူး၊ အခုလည်းနောက်မဆုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်ခံစားနေရတဲ့ဒေါသအလျောက် ပြောလိုက်တာပါ။ ကိုယ့်ခံစားချက်အတွက်နဲ့ ဘယ်သူ့ကိုမှတောင်းပန်သွားမှာမဟုတ်ပါဘူး" လို့ အိမ်ဖြူတော်မှာ သတင်းထောက်တွေကိုပြောကြားသွားပါတယ်။

'ဘိုင်ဒန်'ကအဆိုပါမိန့်ခွန်းကို စနေနေ့က ဝါဆောမြို့ရှိ ၃ ရက်မြောက်သံတမန်ရေးရာဆွေးနွေးပွဲအဆုံးသတ်မှာ မှတ်ချက်ပြုပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေချိန်မှာ သမ္မတရဲ့လက်တန်းပြောကြားချက်က အမှားဖြစ်လာနိုင်တဲ့အပေါ် ရီပတ်ဘလစ်ကန်တွေနဲ့ ပြင်ပသုံးသပ်သူအချိုက စိုးရိမ်ပူပန်နေကြပါတယ်။

"ယူကရိန်းကို ရုရှားတို့ကျူးကျော်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပူတင်နဲ့တင်းမာမှုမြင့်တက်လာမှာကို မစိုးရိမ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ ဘက်က ဘယ်လိုထင်မြင်ယူဆလဲဆိုတာကို ရုရှားပြည်သူတွေထံ အသိပေးထားပါတယ်။ ပူတင်ဘာတွေကြံစည်လဲ ဂရုမစိုက်ပါဘူး။ သူ့သဘောအတိုင်းသူလုပ်နေပြီး သူဘယ်လိုလူလဲ ဘာတွေလုပ်လဲဆိုတာကို ကျွန်တော်ဝေဖန်ခဲ့တဲ့အပေါ် မကျေနပ်စိတ်နဲ့တစ်ခုခုလုပ်မယ့်လူပါ။ ဆင်ခြင်တုံတရားမရှိတဲ့သူပါ" လို့ 'ဘိုင်ဒန်'ကပြောကြားသွားပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၁ လကျော် 'ပူတင်'စတင်ကျူးကျော်ပြီးကတည်းက သေဆုံးသူပေါင်း ၁ သောင်းကျော်ရှိနေနိုင်ကြောင်း ယူကရိန်းအစိုးရကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ရုရှားတို့ က ကိဗ်မြို့တော်အနီးအနားကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာမှာ အိမ်ခြေပေါင်း ၈ သောင်းကျော် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပြတ်တောက်ခဲ့ရပါတယ်။

လတ်တလော ရုရှားတို့တပ်ဆုတ်လာခြင်းက ယူကရိန်းအရှေ့ဘက်ခြမ်းကို ပိုမိုအားစိုက်လာပုံရပါတယ်။

'ဘိုင်ဒန်'က 'ပူတင်'နဲ့သံတမန်ရေးဆွေးနွေးဖို့ လမ်းဖွင့်ပေးထားပေမယ့် ဆွေးနွေးညှိနှိင်းဖို့သဘောတူမတူကတော့ 'ပူတင်'ပြောချင်တဲ့အကြောင်းအရာအပေါ်မူတည်နေပါတယ်။

"ဆွေးနွေးမယ့်အကြောင်းအရာက ဒီစစ်ပွဲကိုအဆုံးသတ်ပြီး ယူကရိန်းကိုပြန်လည်ထူထောင်ဖို့ အကြောင်းအရာတွေပါဝင်လားဆိုတဲ့အပေါ် မူတည်နေပါတယ်" လို့ 'ဘိုင်ဒန်'ကသတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားသွားပါတယ်။
Source: AFP

#WorldHealth
Published - 29 March 2022
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါပထမဆုံးနှစ်အတွင်း ရောဂါကူးစက်ခံခဲ့ရတဲ့သူသုံးပုံတစ်ပုံနီးပါးခန့်ဟာ ခြေလက် အာရုံကြောရောဂါများခံစားနေရကြောင်း ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်မှာစမ်းသပ်ခဲ့တဲ့လေ့လာမှုကို ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ရက် ၉၀ အတွင်း ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်ဝင်းကြီးထဲမှာ ကိုဗစ်စစ်ဆေးခဲ့တဲ့လူတွေကို သုတေသနပြုလေ့လာခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး PAIN ဂျာနယ်မှာဖော်ပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီရောဂါဟာ ခြေလက်တွေက အာရုံကြောတွေကိုထိခိုက်ကာ ထုံကျင်ခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း၊ အားနည်းခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ခဏတာခံစားရခြင်းဖြစ်နိုင်သလို ရေရှည်ခံစားရတာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

စမ်းသပ်မှုမှာပါဝင်တဲ့ လူပေါင်း ၁,၅၅၆ ဦးထဲမှာ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိခဲ့တဲ့လူတွေကို လေ့လာမယ့်အဖွဲ့ အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီး ရောဂါပိုးမတွေ့တဲ့သူတွေကိုတော့ အနှိင်းယှဉ်ခံအဖွဲ့ ထဲသတ်မှတ်ခဲ့ကာ ၁:၂ အချိုးအရေအတွက်ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ရောဂါပိုးတွေ့ရှိထားတဲ့သူတွေခံစားရတဲ့ အာရုံကြောဝေဒနာဟာ နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာ ၁၆ မျိုးထဲကတစ်ခုဖြစ်ကာ ရောဂါကူးစက်ပြီး ၂ ပတ်အတွင်းပေါ်ပေါက်လာနိုင်ပြီး ရက် ၉၀ အထိ ခံစားရနေနိုင်ပါတယ်။

"HIV နဲ့ ရေယုန်တို့ လို ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါအများအပြားဟာ အာရုံကြောတွေကိုထိခိုက်နိုင်တာကြောင့် ခြေလက်အာရုံကြောဝေဒနာများခံစားရတတ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါပိုးရှိတဲ့လူနာတွေထဲက ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိတဲ့အချိန်မှာပဲ အာရုံကြောဝေဒနာတွေခံစားနေရပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဗိုင်းရပ်စ်က ခြေလက်အာရုံကြောတွေအပေါ် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပြီး အနည်းဆုံး ၂ ပတ်မှ ၃ လလောက်အထိ ကြာမြင့်တတ်ပါတယ်" လို့ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်ဆေးသုတေသနပညာရှင်ကြီး 'ဆိုင်မွန်ဟာရူတူနီယန်'က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

"ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခြင်းတစ်ခုက အာရုံကြောရောဂါဖြစ်နိုင်သလားဆိုတာကို နားလည်သဘောပေါက်ထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ HIV တုန်းကဆိုရင် ရောဂါတွေစဖြစ်တုန်းက အာရုံကြောတွေပါထိခိုက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို အတော်ကြာတဲ့အထိ မသိရှိခဲ့ကြပါဘူး။ လူနာတွေအနေနဲ့ အာရုံကြောဝေဒနာခံစားရတာကို မသိခဲ့ကြသလို ကုသခြင်းမခံခဲ့ရပါဘူး" လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီစမ်းသပ်မှုကို တစ်နေရာတည်းမှာပဲပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့အချက်အလက်ရရှိဖို့ နောက်ထပ်လေ့လာမှုတွေလုပ်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။
Source: The Jerusalem Post