Published 31 March 2022

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး အပျော်စီးလျှပ်စစ်သင်္ဘော the Yangtze River Three Gorges 1ကို တရုတ်နိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း ဟူဘေးပြည်နယ်ရှိ  ယီချန်တွင် ပွဲဦးထွက်အဖြစ် အင်္ဂါနေ့က စတင်ခုတ်မောင်းခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီလျှပ်စစ်သင်္ဘောဟာ ၇၅၀၀ ကီလိုဝပ်နာရီစွမ်းအားရှိတဲ့ အကြီးဆုံးပါဝါဘက်ထရီနှင့်ခုတ်မောင်းတာဖြစ်ပြီး အဲဒီစွမ်းအားဟာ လျှပ်စစ်ကားအစီးရေ ၁၀၀ကျော်အတွက် စွမ်းအားနှင့် ညီမျှပါတယ်။

သင်္ဘောဟာ အားတစ်ကြိမ်သွင်းထားပါက ၁၀၀ကီလိုမီတာ အထိခုတ်မောင်းနိုင်ပြီး တစ်နှစ်တာမှာ လောင်စာ ၅၃၀တန်ကို ချွေတာနိုင်ပြီး အဆိပ်ရှိဓာတ်ငွေ့တွေထုတ်လုပ်မှုတွေကို ၁၆၆၀တန်အထိ လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်  ၂၀၃၀အရောက်မှာ ကာဘွန် ထုတ်လုပ်မှုကို အမြင့်ဆုံးလျှော့ချပစ်ဖို့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရည်မှန်းလုပ်ဆောင်နေမှုမှာ သိသာစွာအကျိုးသက်ရောက်စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

လျှပ်စစ်သင်္ဘောဟာ ၁၀၀မီတာအလျားရှိပြီး ဗြက်အနေနှင့် ၁၆.၂မီတာရှိပါတယ်။ ခရီးသည် ၁၃၀၀ တင်ဆောင်နိုင်ပြီး ယီချန်မြို့အနီးက ယန်စီမြစ်တစ်လျောက် ရှုခင်းကြည့်ခရီးစဉ်တွေအတွက် အသုံးပြုနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

Source CMG

#WorldPolitics
Published - 31 March 2022
ရုရှားနိုင်ငံမှထုတ်လုပ်တဲ့ စွမ်းအင်လောင်စာများနဲ့ ပို့ကုန်ပစ္စည်းများအားလုံးကို ရုရှားငွေကြေးရူဘယ်လ်ဖြင့်ဝယ်ယူပေးချေသွားရမှာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားတို့ ကဗုဒ္ဓဟူးနေ့က အသိပေးကြေညာလိုက်ပါတယ်။

ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်တဲ့အတွက် အနောက်နိုင်ငံက ရုရှားအပေါ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ မှုများပြုလုပ်ခြင်းကို ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'က ပြန်လည်တုန့်ပြန်တဲ့အနေနဲ့ အခုလိုချမှတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

၁၉၉၁ ခုနှစ် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲပြီးနောက်ပိုင်း ရုရှားစီးပွားရေးအကြီးအကျယ်ထိခိုက်နေရတာဖြစ်ပါတယ်။

ထို့ကြောင့် 'ပူတင်'က အနောက်နိုင်ငံကိုလက်တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့က ရုရှားဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူရာမှာ ရူဘယ်လ်ငွေဖြင့်ပေးချေဖို့ အမိန့်ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။

အခုလိုသတ်မှတ်လိုက်ခြင်းက ဥရောပရဲ့စီးပွားရေးအကြီးမားဆုံးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ဂျာမနီအနေနဲ့ အရေးပေါ်လောင်စာထောက်ပံ့မှုလိုအပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း အရိပ်အမြွက်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း ဂျာမနီကိုတင်သွင်းတဲ့ဓာတ်ငွေ့ ၅၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ဟာ ရုရှားမှတင်သွင်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။

အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကို ရုရှားတို့ ပိုမိုပြင်းထန်စွာတုန့်ပြန်သွားဖို့ ပြင်ဆင်သွားဖွယ်ရှိနေပြီး ရုရှားမှဓာတ်ငွေ့တင်ပို့ ခြင်းနဲ့ ပို့ ကုန်ပစ္စည်းများဝယ်ယူခြင်းအတွက် ရူဘယ်လ်ငွေဖြင့်သတ်မှတ်ပေးချေဖို့ ရုရှားထိပ်သီးဥပဒေအရာရှိတစ်ဦးက အကြံပြုလိုက်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့အမေရိကန်ဒေါ်လာတန်ဖိုးလည်း ထိခိုက်မှုတွေရှိနေပြီး ရုရှားအဓိကပို့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို ရူဘယ်လ်ဖြင့်ပေးချေဖို့ သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းက ရုရှားနဲ့မိတ်ဖက်နိုင်ငံများအကျိုးအမြတ်ရရှိဖိုဖြစ်ကြောင်း ရုရှားအစိုးရအဖွဲ့ မှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ'ဒီမစ်ထရီပက်စ်ကော့ဗ်'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဥရောပကိုတင်သွင်းတဲ့ဓာတ်ငွေ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ရုရှားမှတင်သွင်းတာဖြစ်ပြီး ယူရိုငွေဖြင့်အများဆုံးပေးချေနေရပါတယ်။

ဥရောပနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံပိုင်ဓာတ်ငွေ့ကုမ္ပဏီကြီး Gazprom နဲ့ နောက်ထပ်စာချုပ်ချုပ်ဆိုသွားဖွယ်မရှိပါဘူး။

"ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ချင်ရင် ရူဘယ်လ်နဲ့ပေးချေရပါမယ်။ ဒါ့အပြင် ရုရှားအကျိုးအမြတ်ရဖို့ အတွက် ရူဘယ်လ်နဲ့ပေးချေဝယ်ယူရမယ့်ကုန်ပစ္စည်းတွေထဲမှာ မြေဩဇာ၊ ဆန်စပါး၊ ဆီ၊ ကျောက်မီးသွေး၊ သတ္တု၊ သစ် စတဲ့ပစ္စည်းတွေကိုလည်း ထည့်သွင်းသတ်မှတ်သွားသင့်ပါတယ်" လို့ လွှတ်တော်ဥက္ကဌ'ဗီယာချက်စ်လက်ဗ်ဗိုလိုဒင်'က တယ်လီဂရမ်မှာ ဖော်ပြသွားပါတယ်။

နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ရုရှားမှဥရောပသို့ တင်ပို့ တဲ့ဓာတ်ငွေ့တွေဟာ ဒေါ်လာဘီလီယံရာနဲ့ချီပြီး တန်ကြေးရှိပါတယ်။

Gazprom ကုမ္ပဏီကတင်ပို့တဲ့ဓာတ်ငွေ့ ၅၈ ရာခိုင်နှုန်းကိုယူရိုငွေ၊ ၃၉ ရာခိုင်နှုန်းကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ၊ ၃ ရာခိုင်နှုန်းကို စတာလင်ပေါင်နဲ့ ပေးချေနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ရူဘယ်လ်ငွေနဲ့ပြောင်းလဲဝယ်ယူနိုင်ဖို့ ဝယ်ယူသူတွေကိုအချိန်ပေးသွားမှာဖြစ်ကြောင်း 'ပက်စ်ကော့ဗ်'က ဆိုပါတယ်။

ကမ္ဘာပေါ်မှာ သဘာဝအရင်းအမြစ်အများဆုံးထုတ်လုပ်ထွက်ရှိရာရုရှားနိုင်ငံကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ မှုပြုလုပ်ခြင်းက ကုန်ပစ္စည်းဈေးနှုန်းများအဆမတန်မြင့်တက်လာနိုင်ကာ ဥရောပနဲ့အမေရိကန်တို့ မှာ စီးပွားရေးဆုတ်ယုတ်မှုများဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ရုရှားတာဝန်ရှိသူများက အကြိမ်ကြိမ်သတိပေးထားပါတယ်။
Source: Reuters

#DailyNews
Published -31 Mar 2022

၁။ ဇွဲကပင်တောင်ပေါ်တွင် ပျောက်ဆုံးနေသော အမျိုးသမီးငယ်ကို စတင်ရှာဖွေ

၂။ ကလေးမြို့ပေါ်သို့ ချင်းစစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများ ထပ်တိုးရောက်လာ

၃။ မိုးလေဝသ သတင်း

၄။ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်မည့် အန္တရာယ်ရှိနေသော ဆူမာထရာကြံ့မျိုးစိတ်တစ်ကောင် အင်ဒိုနီးရှားတွင် ရှားရှားပါးပါးမွေးဖွားနိုင်ခဲ့...အစရှိတဲ့သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

Published 31 March 2022

"Die Hard" ကားတွေနှင့် နာမည်ကြီးခဲ့တဲ့ အက်ရှင်သရုပ်ဆောင်မင်းသား ဘရုစ်ဝီလစ်သည် နာမကျန်းဖြစ်တဲ့အတွက် သရုပ်ဆောင်ခြင်းမှ အနားယူတော့မယ်လို့ သူ့မိသားစုက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ကြေညာပါတယ်။

“ ဘရုစ်ဟာ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွနှင့် ကြုံတွေ့နေရပြီး Aphasia လို့ခေါ်တဲ့ (ဦးနှောက်ထိခိုက်မှုကြောင့် စကားမပြောနိုင်တဲ့) ရောဂါဖြစ်နေပါတယ်၊ အဲဒါက သူ့ရဲ့ အသိအမြင်စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ်ထိခိုက်နေပါတယ်” လို့ မိသားစုက အင်စတာဂရမ်မှာ ပို့စ်တင်ထားပါတယ်။

“ အဲဒါကြောင့် ဘရုစ်ဟာ သူအင်မတန်ချစ်မြတ်နိုးတဲ့ ရုပ်ရှင်အလုပ်ကနေ ဝေးဝေးနေရမှာဖြစ်ပါတယ်”လို့ရေးသားထား ပါတယ်။

အဲဒီပို့စ်ကို ဝီလစ်ရဲ့ လက်ရှိဇနီး အင်မာဟမ်မင်းဝီလစ်၊ဇနီးဟောင်း ဒေမီမိုးနှင့် သူ့ရဲ့ကလေးတွေဖြစ်တဲ့ ရူမာ၊စကော့၊   တာလူလာ၊မေဘယ်လ်နှင့် အိုင်ဗလင်းတို့ က လက်မှတ်ရေးထိုးကြပါတယ်။

“ကျွန်မတို့မိသားစုအတွက် ဒါဟာ တကယ့်စိတ်ခေါ်နေတဲ့အချိန်ပါ။ သင်တို့ရဲ့ ဆက်လက်ချစ်ခင်မြတ်နိုးအားပေးမှုကို ကျေးဇူး   တင်ပါတယ်”လို့ရေးသားထားပါတယ်။

Aphasia ရောဂါဟာ လေဖြတ်တာ ဒါမှမဟုတ် ခေါင်းထိခိုက်ဒဏ်ရာကြောင့်ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဆက်သွယ်ပြောဆိုနိုင်စွမ်း တွေကို ယုတ်လျော့စေပါတယ်လို့ မေယိုဆေးခန်းက ပြောပါတယ်။

“ စကားပြောဆိုတာ၊စာရေးတာနှင့် ဘာသာစကားကို အရေးစကားရောအပြောစကားနှစ်ခုစလုံးကို နားလည်တာတွေမှာ ချို့ယွင်းထိခိုက်မှုတွေဖြစ်စေပါတယ်”လို့ မေယိုကပြောပါတယ်။

Source AFP

#WorldHealth
Published- 31 March 2022

ဆိုရှယ်မီဒီယာလူမှုကွန်ရက်အသုံးပြုခြင်းက မိန်းကလေးတွေနဲ့ ယောကျ်ားလေးတွေရဲ့ကျန်းမာရေးကို သက်ရောက်မှုရှိပြီး ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်တွေမှာ စိတ်အခြေအနေထိခိုက်မှုများဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

အသက် ၁၁ နှစ်မှ ၁၃ နှစ်ကြားမိန်းကလေးတွေနဲ့ အသက် ၁၄ နှစ်မှ ၁၅ နှစ်ကြားယောကျ်ားလေးတွေမှာ ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးများခြင်းက နောက်တစ်နှစ်အတွင်း ကိုယ့်ကိုယ်ကိုမကျေနပ်အားမရတာမျိုးဖြစ်နိုင်ကြောင်း စိတ်ကျန်းမာရေးပညာရှင်များက တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

အခြားအသက်အရွယ်အပိုင်းအခြားတွေမှာတော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးစွဲခြင်းနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေကြား ဆက်စပ်မှုမရှိခဲ့ဘဲ အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ်တွေမှာတော့ ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးများခြင်းဖြင့် မိမိကိုယ်ကိုကျေနပ်အားရခြင်းမရှိတာမျိုး ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။

အသက်အရွယ်ငယ်သူတွေမှာ ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးစွဲမှုများပြားလာခြင်းက စိတ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေအပေါ် ဘယ်လောက်အထိသက်ရောက်နိုင်သလဲဆိုတာကို သုတေသီများက ဂရုစိုက်လေ့လာနေခဲ့ကြပါတယ်။

Young Minds လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့ရဲ့ပြောကြားချက်အရ ၂၀၁၇ မှ ၂၀၂၁ အတွင်း စိတ်ကျန်းမာရေးချို့ ယွင်းမှုဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တဲ့ အသက် ၅ နှစ်မှ ၁၆ နှစ်ကြားကလေးအရေအတွက်ဟာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းများပြားလာခဲ့တယ်လို သိရပါတယ်။

ယူကေမှ အသက် ၁၀ နှစ်နဲ့ ၈၀ နှစ်ကြားလူပေါင်း ၈၄,၀၀၀ ကို ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်၊ တွစ်တာ၊ အင်စတာဂရမ်၊ WhatsApp အစရှိတဲ့ဆိုရှယ်မီဒီယာများအသုံးပြုခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး လေ့လာသုံးသပ်ခဲ့ရာ ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးပြုခြင်းနဲ့ စိတ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေတို့ ကြား ဆက်စပ်မှုအပြန်အလှန်ဖြစ်နေတာကို တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးများခြင်းဖြင့် နောက်နှစ်အတွင်း ကိုယ့်ကိုယ်ကို အလိုမကျခြင်းခံစားရနိုင်သလို ကိုယ့်ကိုယ်ကိုအလိုမကျဖြစ်နေခြင်းဖြင့် နောက်နှစ်အတွင်း ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးများစေနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်သွေးသားဇီဝဖြစ်စဉ်များ စတင်ပြောင်းလဲလာတဲ့ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးစွဲခြင်းကို ဂရုစိုက်သတိထားဖို့ အကြံပြုထားပါတယ်။

မိန်းကလေးတွေမှာ ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးများခြင်းဖြင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ အွန်လိုင်းမှာအနိုင်ကျင့်ခံရခြင်း၊ အိပ်ရေးမဝခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ ကလေးတွေအနေနဲ့အိပ်ရေးမဝတာမျိုးမဖြစ်အောင် ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးစွဲခြင်းကို အချိန်ကန့်သတ်ထားသင့်ပါတယ်။

ဆိုရှယ်မီဒီယာအသုံးပြုရင် ကြုံတွေ့ရလာနိုင်တဲ့ ပြဿနာတွေဖိအားတွေ၊ အချက်အလက်ပုံရိပ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး စောစောစီးစီးပညာပေးသင့်ပါတယ်။

ယောကျ်ားလေးတွေနဲ့မိန်းကလေးတွေကြား စိတ်ဆတ်တဲ့အခြေအနေမျိုးက အချိန်အခါမတူတတ်ကြပါဘူး။ မိန်းကလေးတွေမှာ စောလျင်စွာအရွယ်ရောက်ပြောင်းလဲတာမျိုးဖြစ်တတ်တဲ့အတွက် ဆိုရှယ်မီဒီယာသုံးစွဲခြင်းရဲ့အကျိုးဆက်တွေကို ယောကျ်ားလေးတွေထက်ပိုပြီး ခံစားရတတ်ပါတယ်။
Source: The Guardian

#WorldHealth
Published - 31 March 2022

စမ်းသပ်ထုတ်လုပ်ဆဲဖြစ်တဲ့ နှာခေါင်းအစက်ချဆေးဟာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်မျိုးဗီဇကွဲအချို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သလို ကုသမှုလည်းပေးနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ကြွက်‌တွေမှာစမ်းသပ်တွေ့ရှိထားပါတယ်။

N-0385 ဆေးကို ရောဂါမကူးစက်ခင်အသုံးပြုပါက ဗိုင်းရပ်စ်ကို ခန္ဓာကိုယ်ဆဲလ်တွေထဲမဝင်အောင် တားဆီးပေးပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ၁၂ နာရီအတွင်း ထိုဆေးကိုအသုံးပြုပါက ရောဂါလက္ခဏာဆိုးရွားမလာအောင် ကာကွယ်ပေးကြောင်း နယူးယော့ခ်မြို့ ကော်နယ်လ်တက္ကသိုလ်မှသုတေသီများရဲ့လေ့လာချက်ကို Nature ဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
N-0385 ဆေးဟာ TMPRSS2 အင်ဇိုင်းကိုတားဆီးပေးပါတယ်။

အချို့မျိုးဗီဇကွဲတွေက ဆဲလ်မျက်နှာပြင်မှာရှိတဲ့ TMPRSS2 နဲ့ ACE2 ပရိုတိန်းတို့ နဲ့ပေါင်းစပ်ကာ ဝင်ရောက်လာပြီး ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးရိုးဗီဇပစ္စည်း‌ေတွကို ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ထည့်သွင်းလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

N-0385 ဆေးကို လွယ်ကူရိုးရှင်းစွာဖြင့်အကြိမ်အနည်းငယ်သာ အသုံးပြုပေးရပြီး အခြားကိုဗစ်ကုသဆေးတွေထက် အကုန်အကျသက်သာကြောင်း ဦးဆောင်သုတေသနပြုလုပ်သူ'ဟက်တာအဂွယ်လာကော်ရေနာ'က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဒီဆေးကိုလက်ရှိမှာ မူလကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ဒယ်လ်တာမျိုးဗီဇကွဲတို့ ဖြင့်စမ်းသပ်ထားပြီး အိုမီခရွန်နဲ့တော့ မစမ်းသပ်ရသေးပါဘူး။

N-0385 ဆေးဖော်စပ်ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ လူသားများဖြင့်စမ်းသပ်ခြင်းများပြုလုပ်နိုင်ရန်အတွက် ကယ်လီဖိုးနီးယားအခြေစိုက် ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရေးအဖွဲ့ အစည်း EBVIA က ရန်ပုံငွေအစီအစဉ်များပြုလုပ်နေကြောင်း ဆိုပါတယ်။

N-0385 ဆေးကို လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်ပြီး ဘေးကင်းထိရောက်ကြောင်းအတည်ပြုနိုင်ပါက ဆေးယဉ်ပါးခြင်းနဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်သန္ဓေပြောင်းလဲခြင်းတို့ မဖြစ်ပေါ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
Source: Reuters