Published 8 March 2022

ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇီလင်စကီးက မော်စကိုသည် အပြစ်ရှာသက်သက်သာဖြစ်ပြီး သူသည် ကိဗ်တွင် သူရှိနေကြောင်း တယ်လီဂရမ်တွင် ဗွီဒီယိုရိုက်ကူးပြီး တင်ခဲ့ပါတယ်။ အချို့မီဒီယာများက ဇီလင်စကီး နယ်စပ်တစ်နေရာတွင် ပုန်းအောင်းနေသည် သို့မဟုတ် ပိုလန်သို့ ထွက်ပြေးသွားပြီဟု သတင်းများ မကြာခဏထွက်ပေါ်နေအပြီး ဇီလင်စကီးက ဗွီဒီယိုတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

Source : AFP

#WorldHealth
Published 08 March 2022

Rhesus macaques မျောက်မျိုးစိတ်တွေကို သုတေသနပြုလုပ်ခဲ့ရာမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်က မျောက်ထီးတွေရဲ့လိင်အင်္ဂါလမ်းကြောင်းတွေထဲက တစ်ရှူးတွေကို ကူးစက်ဝင်ရောက်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

ကိုဗစ်လူနာအချို့မှာလည်း လိင်တံမထောင်မတ်နိုင်ခြင်းလက္ခဏာမျိုး ကြုံတွေ့ရကြောင်း အကြောင်းကြားထားကြပါတယ်။
ဒီလက္ခဏာတွေဟာ ရောဂါကူးစက်မှုနဲ့တွဲပါလာတဲ့ ရောင်ရမ်းခြင်း ဖျားနာခြင်းတို့ကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဗိုင်းရပ်စ်တိုက်ရိုက်ကူးစက်ဝင်ရောက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ယူဆနေကြပါတယ်။

ရောဂါပိုးကူးစက်ဝင်ရောက်ထားတဲ့ နေရာတွေကိုရှာဖွေဖို့ တစ်ကိုယ်လုံးကို စကန်ဖတ်ကာ စမ်းသပ်စစ်ဆေးခဲ့ပါတယ်။
Rhesus macaques မျောက်ထီးသုံးကောင်ကို သုတေသနပြုလုပ်ရာမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်က ဆီးကျိတ်၊ လိင်တံ၊ ဝှေးစေ့နဲ့ အနီးနားရှိသွေးကြောတွေကို ကူးစက်ထားကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။

သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ အဆုတ်လိုအင်္ဂါတွေမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကိုတွေ့ရှိမယ်လို့ ထင်မှတ်ထားကြပေမယ့် အခုလိုအထီးအင်္ဂါမှာပါတွေ့ရှိရတာကြောင့် အံ့အားသင့်ခဲ့ကြရကြောင်း ချီကာဂို ဖိုင်ဘာ့ဂ်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာတက္ကသိုလ်မှ ပရော်ဖက်ဆာ'သောမတ်စ်ဟုပ်'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

မျောက်သုံးကောင်ကိုသာ အခြေခံပြီးစမ်းသပ်ထားတာဖြစ်ပေမယ့် တွေ့ရှိချက်က မှန်ကန်စိတ်ချရတယ်လို့ ဒေါက်တာ'ဟုပ်'ကဆိုပါတယ်။

ဒီတွေ့ရှိချက်ကို သတင်းဂျာနယ်တွေမှာဖော်ပြဖို့ ပညာရှင်တွေအချင်းချင်း အသိအမှတ်မပြုရသေးပေမယ့် bioRxiv ဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ တနင်္လာနေ့က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ဒီလေ့လာမှုကို လူဝီစီယာနာရှိ ကျူလိန်းအမျိုးသားပရိုင်းမိတ်သုတေသနစင်တာမှာ ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မျောက်တွေမှာ အထီးအင်္ဂါလမ်းကြောင်း ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရခြင်းကြောင့် တက်စ်တိုစတီရုန်းဟော်မုန်းပမာဏနည်းပါးခြင်း၊ သုတ်ပိုးအကောင်ရေနည်းပါးခြင်း၊ လိင်အင်္ဂါနာကျင်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သလားဆိုတာကိုတော့ မသိရှိရသေးပါဘူး။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရတဲ့ အမျိုးသား ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းတိုဟာ လိင်အင်္ဂါလမ်းကြောင်းလက္ခဏာတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်တဲ့ယောက်ျားတွေဟာ အခြားသူတွေထက် လိင်တံမထောင်မတ်နိုင်ခြင်းပြဿနာဖြစ်ပေါ်ဖို့ ၃ ဆကနေ ၆ ဆလောက်အထိရှိ‌ပြီး ဒါဟာ ကိုဗစ်နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ယူဆနေကြပါတယ်။

အဆိုပါအမျိုးသားလူနာတွေမှာ လိင်အင်္ဂါနာကျင်ခြင်း၊ သုတ်ပိုးအကောင်ရေနည်းပါးခြင်း၊ သုတ်ပိုးအရည်အသွေးကျဆင်းခြင်း၊ မျိုးအောင်နိုင်စွမ်းကျဆင်းခြင်း၊ ကျားဟော်မုန်းနည်းပါးကာ လိင်စိတ်ဆန္ဒနည်းပါးခြင်းတို့ ကြုံတွေ့နေရတယ်လို့ အကြောင်းကြားလာကြပါတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ပြီး ဒီလိုလက္ခဏာကြုံတွေ့ရနိုင်ချေဟာ နည်းပါးတယ်ဆိုပေမယ့် ကပ်ရောဂါကြီးဖြစ်ပွားတဲ့အတိုင်းအတာနဲ့ယှဉ်ကြည့်ပါက သန်းပေါင်းများစွာသောအမျိုးသားတွေမှာ လိင်ကျန်းမာရေးပြဿနာများခံစားရနိုင်ကြောင်း ဒေါက်တာ'ဟုပ်'က ရှင်းပြထားပါတယ်။

အမျိုးသားတွေအနေနဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ တိုက်တွန်းမှာကြားလိုက်ပြီး လိင်အင်္ဂါကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်ခုခုခံစားရပါက ဆေးကုသမှုခံယူသင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

အမျိုးသမီးမျိုးပွားအင်္ဂါစနစ်ကိုလည်း ဗိုင်းရပ်စ်ကကူးစက်နိုင်သလားဆိုတာကို ဆက်လက်လေ့လာသွားဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။
တွေ့ရှိချက်တွေကိုအသုံးချပြီး မျိုးပွားနိုင်စွမ်းထိခိုက်လာနိုင်တဲ့အန္တရာယ်ကို ကုသသွားဖို့မျှော်လင့်နေကြပါတယ်။

Source: The New York Times.
#Yangon_Media_Group

#WorldHealth
Published - 08 March 2022

ဒိန်းမတ်နိုင်ငံမှာ လူပေါင်း ၁၅၂,၀၀၀ ဦးကို စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ရာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရပြီး ၆ လမှ ၁၂ လအတွင်း လူသုံးပုံတစ်ပုံနီးပါးလောက်ဟာ နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာအနည်းဆုံးတစ်မျိုးလောက် ခံစားရကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီလေ့လာကောက်ယူချက်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါဖြင့် ဆေးရုံတက်ရောက်ခြင်းမရှိတဲ့ လူအများဆုံးပါဝင်ကာ အခြားအရေးကြီးလေ့လာချက်တွေကထက် အချိန်ပိုမိုကြာရှည်စွာစောင့်ကြည့်လေ့လာခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ဒိန်းမတ်နိုင်ငံဆီရမ်အင်စတီကျုမှ သုတေသီများက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

စစ်တမ်းကောက်ယူချက်တွင် မေးခွန်းပုံစံများဖြင့်ကောက်ယူခဲ့ရာ အဖြစ်အများဆုံးနောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာတွေမှာ အနံ့အရသာအာရုံပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ နွမ်းနယ်နုံးချည့်ခြင်းတို့ဖြစ်နေပါတယ်။

အိုမီခရွန်မျိုးဗီဇကွဲမပေါ်ပေါက်သေးတဲ့အချိန် ၂၀၂၀ စက်တင်ဘာလမှ ၂၀၂၁ ဧပရယ်လ်လအတွင်း လေ့လာချက်ပြုလုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။အရင် ၆ လ၊ ၉ လ၊ ၁၂ လအတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ထားတဲ့ လူပေါင်း ၆၁,၀၀၂ ဦးကို ရောဂါပိုးမကူးစက်ခဲ့တဲ့ လူပေါင်း ၉၁,၈၇၈ ဦးနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခဲ့ပါတယ်။

ရောဂါပိုးကူးစက်ခဲ့တဲ့လူဦးရေ ၂၉.၆ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ကူးစက်ခံရပြီး ၆ လမှ ၁၂ လအတွင်း အနည်းဆုံးရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာရောဂါလက္ခဏာတစ်မျိုးခံစားရကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ရောဂါပိုးမကူးစက်ခဲ့တဲ့သူတွေထဲမှာတော့ ၁၃ ရာခိုင်နှုန်းသောလူတွေက နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာတွေခံစားခဲ့ရပါတယ်။

ရောဂါပိုးကူးစက်ခဲ့တဲ့သူ ၅၃.၁ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ၆ လမှ ၁၂ လအတွင်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သိုမဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာမောပန်းခြင်း၊ အိပ်စက်မှုပြဿနာဖြစ်ခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်သိရှိမှုပြဿနာဖြစ်ခြင်းများ ခံစားခဲ့ကြရပါတယ်။

SARS-CoV-2 ကူးစက်ခံရတဲ့သူတွေမှာ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းဝေဒနာနဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းဝေဒနာတွေလည်း အဖြစ်များလာပါတယ်။ရောဂါကူးစက်ပြီး ၃ လအတွင်း နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာတွေထဲမှာ အသက်ရှူခက်ခဲခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းတို့ကိုလည်း အနည်းဆုံး ၂ လလောက်ခံစားရနိုင်ကြောင်း WHO က ဖော်ပြထားပါတယ်။

လူဦးရေ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းကြားမှာ ဒီလိုနောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာတွေ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ပြီး စောင့်ရှောက်ကုသမှုတွေ လိုအပ်လာနိုင်ကြောင်း WHO က ခန့်မှန်းဖော်ပြထားပါတယ်။

"အိုမီခရွန်က အခြားမျိုးဗီဇကွဲတွေလို ကိုဗစ်နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာတွေ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်တာကြောင့် အိုမီခရွန်ကူးစက်ခံရတဲ့လူအရေအတွက်အတိုင်း မှန်းဆကြည့်ပါက နောက် ၁၂ လအတွင်း ဒီပြဿနာကြီးနဲ့ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်" လို့ အိတ်စ်တာဆေးဘက်ဆိုင်ရာတက္ကသိုလ်မှ သင်ရိုးပို့ချသူ'ဒေးဗစ်စထရိန်း'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Source: Reuters

Published 7 March 2022

ယူကရိန်းက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုတရာရုံး ICJ မှာ ပဋိပက္ခကို ရပ်တန့်ဖို့ ချက်ခြင်းအမိန့်တစ်ရပ်ချမှတ်ပေးဖို့ တိုင်တန်းလျှောက်ထားမှုနှင့်ပတ်သက်လို့ ဒီကနေ့မှာ နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊သည်ဟိဟ်မြို့မှာ ကြားနာမှုပြုလုပ်ရာ ရုရှားက ကြားနာပွဲကိုတက်ရောက်ဖို့ ငြင်းဆန်ခဲ့တယ်လို့ တရားသူကြီးအဖွဲ့ သဘာပတိက ပြောပါတယ်။

နှုတ်ဖြင့်ကြားနာပွဲကို ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်း တက်ရောက်မှုမရှိတဲ့အတွက် တရားရုံးက ဝမ်းနည်းမိပါတယ်လို့ ICJ ရဲ့  တရားသူကြီးအဖွဲ့ သဘာပတိ ဂျုန်းဒွန်နိုဟူးက ပြောပါတယ်။

နယ်သာလန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ရုရှားသံအမတ်ကြီး အလက်ဇင်းဒါးရှုဂင်းက “ သူ့အစိုးရအနေနှင့် ကြားနာပွဲ တက်ရောက်ပါဝင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်မရှိကြောင်း တရားရုံးကို စာပို့ခဲ့တယ်လို့ သူမကပြောပါတယ်။

Source AFP

#DailyNews
Published - 5 Mar 2022

၁။ နေပြည်တော်-စစ်တွေ လေကြောင်းလိုင်းပြေးဆွဲပြီ။

၂။ ရေအောက်လျှပ်စစ်ပိုက်လိုင်းလုပ်ငန်းများတစ်ပတ်ခန့်ကြာလုပ်ဆောင်နေစဉ် လက်ရှိလျှပ်စစ်ပေးဝေနေမှုထက် လျော့ကျသွားမည်။

၃။ နေ့စဉ်မိုးလေဝသသတင်း။

၄။ ပြည်ပမှဝယ်လိုအားလျော့ကျလာခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံစီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုအားနည်းလာကာ ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်သုံးစွဲမှုကိုအားထားလာရ.......အစရှိတဲ့သတင်းတွေကိုတင်ဆက်ပေးသွားမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

#WorldPolitics
Published 07 March 2022

နေတိုး(NATO)အဖွဲ့က ရုရှားနိုင်ငံသားတွေအပေါ် မလိုမုန်းတီးစိတ်ထားမှာမဟုတ်သလို ရုရှားနိုင်ငံရဲ့ ကမ္ဘာ့အင်အာကြီးရပ်တည်ချက်အခြေအနေကိုလည်း မေးခွန်းထုတ်သွားမှာမဟုတ်ကြောင်း ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်'ဘိုရစ်ဂျွန်ဆန်'ရဲ့ ပြောကြားချက်ကို New York Times မှာ တနင်္ဂနွေနေ့ကဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

"ရုရှားပြည်သူတွေကို ရန်ငြိုးရန်စပြုသွားမှာမဟုတ်သလို ကမ္ဘာပေါ်ကအင်အားကြီးနိုင်ငံကိုလည်း စော်ကားလိုစိတ်မရှိပါဘူး။ များမကြာခင်အချိန်မှာ ယူကရိန်းအနေနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မြောက်လာဖို့ အလားအလာသိပ်မရှိပါဘူး" လို့ 'ဘိုရစ်ဂျွန်ဆန်'က ပြောကြားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

"အခုကိစ္စက နေတိုးအရေးကိစ္စမဟုတ်တဲ့အပြင် နောင်လည်းဖြစ်လာမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်သူကမှ ယူကရိန်းထံသို့ တိုက်ခိုက်ရေးအဖွဲ့တွေ စေလွှတ်ခြင်းမရှိပါဘူး" လို့လည်း ထပ်ဆင့်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

အဲဒီမတိုင်ခင်တုန်းက 'ဘိုရစ်ဂျွန်ဆန်'ဟာ ယူကရိန်းကို နိုင်ငံတကာအကူအညီများထောက်ပံ့ဖို့ နေတိုးမဟာမိတ်နိုင်ငံတွေကို တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာမှလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအဖွဲ့များ လှုံ့ဆော်ပေးခြင်း၊ ယူကရိန်းထံ စစ်လက်နက်ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများထောက်ပံ့ခြင်း၊ ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် စီးပွားရေးအရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်း ရုရှားရဲ့အပြောင်းအလဲဆောင်ရွက်ချက်များအား တားဆီးခြင်း၊ ယူကရိန်းအစိုးရက ဖြေရှင်းချက်တွေကိုအပြည့်အဝတာဝန်ယူနိုင်မှ ပဋိပက္ခတင်းမာမှုလျှော့ချရေး သံတမန်လမ်းစဉ်ကို စဉ်းစားသုံးသပ်ခြင်း၊ ဥရောပ-အတ္တလန်တစ်လုံခြုံရေးအားဖြည့်ခြင်း စသည့်အကြောင်းအရာများပါဝင်ပါတယ်။

အနောက်အုပ်စုနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုလုံးက ဒီအကြောင်းအရာကိစ္စတွေကို ထောက်ခံအားပေးသင့်ကြောင်း 'ဂျွန်ဆန်'က ယူဆထားတာဖြစ်ပါတယ်။

နောက်အပတ်မှာ 'ဘိုရစ်ဂျွန်ဆန်'က အဆိုပါအကြောင်းအရာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ်'ဂျက်စတင်ထရူဒူ'နဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ရှိသလို မတ်လ ၇ ရက်နေ့ တနင်္လာနေ့မှာ လန်ဒန်ကိုလာရောက်လည်ပတ်မယ့် နယ်သာလန်ဝန်ကြီးချုပ်'မာ့ခ်ရု'နဲ့လည်း ဆွေးနွေးသွားဖို့ရှိပါတယ်။

နောက်တစ်နေ့ဖြစ်တဲ့ မတ်လ ၈ ရက် အင်္ဂါနေ့မှာတော့ ပိုလန်၊ ချက်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ဆလိုဗေးကီးယား၊ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတို့ပါဝင်တဲ့ Visegrád အဖွဲ့မှခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်တို့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမယ့် ယူကရိန်းအရေးကိစ္စအစည်းအဝေးပွဲကို ဗြိတိန်မြို့တော်မှာ ပြုလုပ်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

Source RT/Agencies.
#Yangon_Media_Group