#WorldHealth
Published 29 May 2022

မျောက်ကျောက်ရောဂါ (Monkeypox)က ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါလိုဖြစ်လာမှာမဟုတ်ဘဲ ဒီပျံ့ပွားမှုကိုထိန်းချုပ်ဖို့ လိုအပ်တာတွေရှိပြီးသားဖြစ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ဆိုပါတယ်။

ဒီဗိုင်းရပ်စ်က ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအဆင့်ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ GAVI Alliance မှ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်'ဆက်သ်ဘာ့ကလေ'က ဒါဗိုစ်မှာပြုလုပ်တဲ့ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဖိုရမ်မှာ ဘလွန်းဘာ့ဂ်တီဗီနဲ့အင်တာဗျူးပြောကြားခဲ့ပြီး လူတွေကိုရောဂါလက္ခဏာများအကြောင်း အသိပေးထားမယ်ဆိုရင် ရောဂါကိုထိန်းချုပ်နိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ WHO အရာရှိများက အင်္ဂါနေ့ကပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါဟာ အရင်က ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာနှစ်တွေကြာအောင် ကူးစက်ခဲ့ဖူးပြီး လတ်တလောမှာ ဥရောပနဲ့အမေရိကန်တို့မှာ လျင်မြန်စွာကူးစက်လာတာကြောင့် လူအများစိုးရိမ်ပူပန်လာကြပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီဗိုင်းရပ်စ်က ကိုဗစ်လိုကူးစက်မြန်တာမျိုးမဟုတ်တဲ့အပြင် ကျောက်ရောဂါနဲ့ဆင်တူနေတာကြောင့် ကာကွယ်ဆေးတွေ ကုသနည်းတွေရှိနှင့်ပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။

လူတွေအနေနဲ့ ရောဂါလက္ခဏာကို စောစောသိရှိမယ်ဆိုရင် ကူးစက်မှုကိုဖြတ်တောက်ဖို့လွယ်ကူကြောင်း WHO ရှိ ကပ်ရောဂါကြိုတင်ကာကွယ်ရေးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး'ဆဲလ်ဗီဘရိုင်ယန်'က ဖော်ပြထားပါတယ်။

လတ်တလောရက်များအတွင်း နိုင်ငံ ၁၉ နိုင်ငံမှာ ကူးစက်မှုပေါင်း ၁၃၁ ကြိမ်အတည်ပြုတွေ့ရှိထားပါတယ်။

အစပိုင်းလက္ခဏာများမှာ ဖျားနာခြင်း၊ ကြွက်သားနာကျင်ခြင်း၊ အရေပြားရှိအကျိတ်များရောင်ရမ်းခြင်းတို့ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ အရေပြားအဖုအပိန့်ထွက်ခြင်း၊ အရည်ကျည်ဖုများထွက်ခြင်းနဲ့ အနာဖေးဖြစ်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။

ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ အစပိုင်းတုန်းက အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကထွက်လာတဲ့ တံတွေး၊ သလိပ်တို့ကနေကူးစက်နိုင်တာဖြစ်ပေမယ့် အခုဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှအရည်တွေနဲ့ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့တာမျိုးကနေလည်း ကူးစက်လာနိုင်ပါပြီ။

လက်ရှိကူးစက်ပျံ့ပွားမှုထဲမှာ အမျိုးသားချင်းနေထိုင်တဲ့သူ အများစုကူးစက်ထားသလို မည်သူ မဆိုလည်း ကူးစက်နေနိုင်ပါတယ်။

ကိုဗစ်ကန့်သတ်စည်းကမ်းတွေဖြေလျှော့ချိန်မှာ ထပ်မံပျံပွားခဲ့ကြတာကြောင့် မျောက်ကျောက်ရောဂါဗိုင်းရပ်စ်ကလည်း ဆင့်ကဲပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်သဘောသဘာဝအရ ပြောင်းလဲခြင်းဖြစ်နိုင်သလားဆိုတာကို WHO က လေ့လာစစ်ဆေးနေပါတယ်။

အစောပိုင်းလေ့လာချက်တွေအရတော့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲခြင်း မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါဖြစ်မလာခင် ဒီရောဂါကိုအဆုံးသတ်ဖို့ ရနိုင်သလောက်ကြိုးစားရမှာဖြစ်ကြောင်း ကပ်ရောဂါပြင်ဆင်ရေး ပူးပေါင်းအဖွဲ့မှ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်'ရစ်ချတ်ဟက်ချက်'က အင်တာဗျူးမှာ ပြောကြားသွားပါတယ်။

ကျောက်ရောဂါတုန်းက ကြိုးစားမြှုပ်နှံထားတာတွေကြောင့် နောက်ထွက်ပေါ်လာတဲ့ရောဂါအမျိုးအစားတွေကို အသင့်ကာကွယ်နိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

Source: Bloomberg.
#Yangon_Media_Group

#WorldEconomy
Published 28 May 2022

ရုရှားနဲ့ယူကရိန်းစစ်ပွဲပဋိပက္ခကြား ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးမတည်မငြိမ်ဖြစ်လာကာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရဲ့အနာဂတ်မှာလည်း များစွာမသေချာမရေရာဖြစ်လာရပြီး စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးနဲ့ စွမ်းအင်ထောက်ပံ့ရေး အစီအစဉ်များ သေချာချမှတ်ထားဖို့လိုအပ်ကြောင်း အင်ဒိုနီးရှားကျွမ်းကျင်သူများက သူတို့ရဲ့ထင်မြင်ချက်ကို ထုတ်ဖော်လာကြပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

Published 28 May 2022

ကမ်းခြေစောင့်တပ်အပါအဝင် ထိုင်ဝမ်ရဲ့ လေကြောင်း ပင်လယ်ရေကြောင်းနှင့် ကုန်းကြောင်းတပ်တွေဟာ မေ၂၄ ရက်က ပူးတွဲပြီး ဒုံကျည်ပစ်ခတ်စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားတင်းမာမှုတွေရှိနေတဲ့ကြားက ယခုလိုစစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်တာဖြစ်ပြီး မှတ်တမ်းဗွီဒီယိုကို ထိုင်ဝမ်အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ထိုင်ဝမ်ကိုကာကွယ်ဖို့ စစ်ရေးဝင်ရောက်ပတ်သက်ရလိမ့်မယ်လို့ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က ပြောဆိုပြီးနောက် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီး စစ်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းတွေပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တရုတ်က အမေရိကန်ကို သတိပေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

Source AFP

Published 28 May 2022

ဖီဖာကမ္ဘာ့ဖလား ဆုကြီး ကမ္ဘာတစ်လွှား နိင်ငံပေါင်း ၅၃ နိုင်ငံ ခရီးလှည့်လည်အစီအစဉ်အရ ကမ္ဘာ့ဖလားဆုကြီးဟာ ကြာသပတေးနေ့က ကင်ညာ နိုင်ငံကို ဆိုက်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။

ဆုကြီးသယ်ဆောင်လာတဲ့ လေယာဉ်ဟာ အီသီယိုပီးယားကနေ ကင်ညာနိုင်ငံ ဂျိုမိုကင်ညာတာ‌ နိုင်ငံတကာလေဆိပ်ကို ဆိုက်ရောက်လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၂၀ ကမ္ဘာ့ဖလား ဆုရ ဂျူလီယာနို ဘက်လက်တီဟာ ဆုဖလားကြီးနှင့် အတူလိုက်ပါလာခဲ့ပြီး ကင်ညာနိုင်ငံ အားကစားနှင့်  အမွေအနှစ်ဝန်ကြီးဌာနဝန်ကြီးနှင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားဌာနဝန်ကြီးတို့က ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။

အဲဒီနောက် ၆.၁၄၂ ကီလိုဂရမ်အလေးချိန်ရှိ ရွှေဆုကြီးကို သမ္မတအိမ်တော်ကို ဆက်လက်သယ်ဆောင်ပြီး အဲဒီနေရာမှာ သမ္မတ ယူဟူယူကင်ညာတာ က လက်ခံရခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ဖလားဆုကို ကင်ညာနိုင်ငံကာကွန်ဗင်းရှင်းစင်တာမှာ အများပြည်သူကို နှစ်ရက်ကြာပြသမှာဖြစ်ပြီး အဲဒီနောက် တောင်အာဖရိကန်နှင့် တန်ဇန်းနီးယာနိုင်ငံတွေကို ဆက်လက်သယ်ဆောင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို လာမယ့်နိုဝင်ဘာမှာ ကာတာနိုင်ငံ၌ ကျင်းပမှာဖြစ်ပါတယ်။

Source CCTV

#DailyNews
Published - 28 May 2022

၁။ လာမည့်ပွင့်လင်းရာသီတွင် တောင်တက်ခရီးစဉ်များနှင့် တောတွင်းခရီးစဉ်(Hiking)များ ပြန်လည်စတင်နိုင်ရန်မျှော်မှန်း
(တက္ကသိုလ်ခြေလျင်နှင့်တောင်တက်အသင်း၊သဘာဝခေါ်သံဖေါင်ဒေးရှင်းဥက္ကဌ ဦးမျိုးသန့်)

၂။ ပူတာအိုဒေသတွင် တိုက်ပွဲများမရှိတော့သည့်အတွက် စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများနေရပ်ပြန်ကြပြီဟုဆို
ပူတာအို ဒေသခံတစ်ဦး ကချင်ပြည်နယ်

၃။ နေ့စဉ်မိုးလေဝသသတင်း။

၄။ စစ်ပွဲပဋိပက္ခကြောင့်စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးကြပ်တည်းလာသည့်အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ...အစရှိတဲ့ သတင်းတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

#WorldPolitics
Published 28 May 2022

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း'မဟာသီယာမိုဟာမက်'က အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ စီးပွားရေးအဖွဲ့အသစ်ကို သောကြာနေ့ကဝေဖန်လိုက်ကာ ထိုအဖွဲ့ဖွဲ့စည်းခြင်းရည်ရွယ်ချက်က တရုတ်ကိုဖယ်ရှား ဖို့ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပြီး တရုတ်မပါဘဲနဲ့ ဒေသတွင်းစီးပွားရေးတိုးတက်မှု အကျိုးရှိမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ'ဂျိုးဘိုင်ဒန်'က ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်း ဂျပန်သို့လည်ပတ်စဉ် နိုင်ငံ ၁၃ နိုင်ငံပါဝင်တဲ့ အင်ဒို-ပစိဖိတ်စီးပွားရေးမူဘောင်ကို စတင်ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီနည်းလမ်းဖြင့် အမေရိကန်က ကုန်ပစ္စည်းလည်ပတ်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဒီဂျစ်တယ်ကုန်သွယ်ရေး၊ စွမ်းအင်ထောက်ပံ့ရေးနဲ့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကဏ္ဍတို့မှာ အာရှနိုင်ငံများနဲ့ ပိုမိုနီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း 'ဘိုင်ဒန်'ကဆိုပါတယ်။

"အမေရိကန်က တရုတ်ကိုရှောင်ကြဉ်ဖို့ ဒီလိုအဖွဲ့ဖွဲ့တာတွေအမြဲတမ်းလုပ်နေမှာပါ၊ ဒါက စီးပွားရေးအဖွဲ့ဖွဲ့တာမဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့ခွဲတယ်ဆိုတာကို နိုင်ငံအများစုကလည်း သိရှိကြမှာပါ" လို့ 'မဟာသီယာ'က တိုကျိုမြို့နိုင်ငံတကာညီလာခံမှာ ပြောကြားသွားပါတယ်။

အဖွဲ့မှာပါဝင်ဖို့လက်မှတ်ရေးထိုးကြတဲ့နိုင်ငံတွေထဲမှာ ဩစတြေးလျ၊ ဘရူနိုင်း၊ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျပန်၊ မလေးရှား၊ နယူးဇီလန်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ စင်ကာပူ၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ထိုင်း၊ အမေရိကန်နဲ့ ဗီယက်နမ်တို့ပါဝင်ပြီး ထိုနိုင်ငံအားလုံးပေါင်းလိုက်ရင် တစ်ကမ္ဘာလုံးစုစုပေါင်းပြည်တွင်းထုတ်ကုန်တန်ဖိုးရဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိနေပါတယ်။

"ဒီလိုအဖွဲ့ဖွဲ့တာက သူတို့ကိုယ်တိုင်အတွက်လည်း မကောင်းပါဘူး၊ တရုတ်က မလေးရှားအတွက် အရေးကြီးတဲ့ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်၊ တရုတ်နဲ့တင်းမာမှုတွေ ပဋိပက္ခတွေဖြစ်မှာ မလိုလားပါဘူး၊ တရုတ်နိုင်ငံကပျောက်ကွယ်သွားမှာ မဟုတ်ဘဲ ဆက်လက်တည်ရှိနေမယ်ဆိုတာကို အမေရိကန်အနေနဲ့ သဘောပေါက်ဖို့လိုပါတယ်၊ ကျွန်တော်တို့က တရုတ်နဲ့ ရှေ့ဆက်နေထိုင်သွားရမှာပါ၊ တရုတ်ကအခုဆိုရင် ကမ္ဘာပေါ်ကနိုင်ငံအများစုထက် ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံဖြစ်နေပါပြီ" လို့ 'မဟာသီယာ'က Nikkei Inc က စီစဉ်ပြုလုပ်တဲ့ 'အာရှအနာဂတ်'လိုခေါ်တဲ့ညီလာခံမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

သောကြာနေ့နှောင်းပိုင်းမှာ လက်ရှိမလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်'အစ္စမေးလ်ဆာဘရီယာကော့'ကလည်း တိုကျိုသို့ရောက်ရှိနေပြီး ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်'ဖူမီယိုကီရှီဒါ'နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။

သူတို့က စီးပွားရေးမူဘောင်စတင်ခြင်းကို ကြိုဆိုလိုက်ပြီး ဒီဂျစ်တယ်အသွင်ကူးပြောင်းခြင်း၊ ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး၊ နည်းပညာပေါ်ထွန်းခြင်း၊ ကုန်ပစ္စည်းလည်ပတ်ရေးခိုင်မာခြင်း စတဲ့နယ်ပယ်တွေမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြဖို့ကို အတည်ပြုခဲ့ကြတယ်လို့ ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက အသိပေးလိုက်ပါတယ်။

ဒေသအတွင်း စစ်ရေးနဲ့စီးပွားရေးအင်အားကြီးထွားလာတဲ့ တရုတ်ကိုတန်ပြန်ပြီး လွတ်လပ်ပွင့်လင်းတဲ့အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသဖြစ်လာဖို့ ဂျပန်နဲ့အမေရိကန်တို့ရဲ့ကြိုးပမ်းမှုကို ထောက်ပံ့ကူညီပေးရန် 'ကီရှီဒါ'က မလေးရှားကို တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၉၆ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ 'မဟာသီယာ'ဟာ မလေးရှားနိုင်ငံရဲ့ စတုတ္ထမြောက်နဲ့ သတ္တမမြောက်ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ဖွံ့ဖြိုးမှုအားနည်းတဲ့ နိုင်ငံများအတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုသူဖြစ်ခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံကို အစဉ်တစိုက်ဝေဖန်ခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။

မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ဩဇာသက်ရောက်တဲ့နိုင်ငံရေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ၁၉၅၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးငြိမ်းချမ်းစွာအာဏာလွှဲပြောင်းမှုအတွင်း အကျင့်ပျက်ခြစားမှု အရိုးစွဲနေတဲ့အစိုးရအဖွဲ့ကိုဖြုတ်ချပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်သမိုင်းဝင်ရွေးကောက်ပွဲမှာ အတိုက်အခံညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အနိုင်ရအောင် ဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

'မဟာသီယာ'က အသက် ၉၂ နှစ်အရွယ်တုန်းက ကမ္ဘာမှာအသက်အကြီးဆုံးခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် သူ့ရဲ့အစိုးရအဖွဲ့ဟာ အတွင်းရေးပဋိပက္ခတွေကြောင့်ပြိုလဲခဲ့ပြီး ၂၂ လသာအုပ်ချုပ်ခဲ့ရပါတယ်။

ခေါင်းဆောင်အသစ်ကိုဆန့်ကျင်ဖြုတ်ချဖို့အတွက် 'မဟာသီယာ'က ၂၀၂၀ မှာ မလေးရှားတိုင်းရင်းသားပါတီအသစ်တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့ပါတယ်။

Source: South China Morning
#Yangon_Media_Group