Published 12 Feb 2022

ယနေ့ကျရောက်သော (၇၅)နှစ်မြောက် စိန်ရတုပြည်ထောင်စုနေ့အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် အကျဉ်းထောင်အသီးသီးတွင် ပြစ်ဒဏ်ကျခံလျက်ရှိသည့် အကျဉ်းသားများအနက် ထိုက်သင့်တဲ့ပြစ်ဒဏ်တွေ ကျခံပြီးဖြစ်သည့်အပြင် စည်းကမ်း   ကောင်းမွန်စွာ နေထိုင်ကြတဲ့  အကျဉ်းသား (၈၁၄)ဦးကို ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းခွင့်ပြုကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌက ယနေ့ အမိန့်    ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

Published 11 Feb 2022

ပြင်သစ်သမ္မတအီမန်နူယယ်မာခရွန်ဟာ ရုရှားသမ္မတဗလက်ဒီမာပူတင်နှင့်တွေ့ဆုံဖို့ ဒီတစ်ပတ်ထဲမှာ မော်စကိုသို့ ရောက်ရှိစဉ်မှာ သူ့ကိုကိုဗစ်-၁၉ ပိုးစစ်ဖို့ ကရင်မလင်ရဲ့ မေတ္တာရပ်ခံချက်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ ဒီအင်န်အေ DNA, (မျိုးဗီဇ)ကို ရုရှားတွေရယူသွားမှာစိုးရိမ်တဲ့အတွက် ငြင်းပယ်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း မာခရွန်ရဲ့ အပါးတော်တွေထဲက နှစ်ဦးက ရိုက်တာသတင်းဌာနကိုပြောပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် မော်စကိုမှာ ယူကရိန်းအကျပ်အတည်းကိစ္စဆွေးနွေးရာမှာ အလည်အပတ်ရောက်လာတဲ့ ပြင်သစ်သမ္မတကို ရုရှားခေါင်းဆောင်က ခပ်ဝေးဝေးနေရာမှာ ထားရှိဆွေးနွေးခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ရိုက်တာက ရေးပါတယ်။

သူတို့နှစ်ဦးဟာ စားပွဲရှည်ကြီးရဲ့ အစွန်နှစ်ဖက်မှာ ထိုင်နေကြတာကို ဓာတ်ပုထဲမှာတွေ့ရလို့ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ သရော်တဲ့ စာတွေနှင့်မှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီလိုရေးသားကြသူတွေထဲမှာ သံတမန်တွေပင်ပါခဲ့ပါတယ်။”ပူတင်ဟာ မက်ဆေ့ချ် ပို့ပြီးဆွေးနွေးခဲ့တာဖြစ်လိမ့်မယ်” လို့ရေးသားကြပါတယ်။

ပြင်သစ်သမ္မတမာခရွန်ကို ရွေးချယ်ဖို့နည်းလမ်းနှစ်ခုပေးခဲ့တယ်လို့ သတင်းအရင်းအမြစ်(၂)ခုကပြောပါတယ်။အဲဒါတွေက ပီစီအာရ် စစ်ဆေးတာခံယူပြီး ပူတင်နှင့် နီးနီးကပ်ကပ်ထိုင်ဆွေးနွေး မလား ဒါမှမဟုတ် ပီစီအာရ်အစစ်မခံဘဲ ပိုပြီးတင်းကျပ်တဲ့ ခပ်လှမ်းလှမ်း ခပ်ခွာခွာနေပြီး ပူတင်နှင့် ဆွေးနွေးမလား ဆိုတာပဲဖြစ်ပါတယ်။

“ ဒါဆိုရင် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်တာမရှိဘူး။ပြီးတော့ စားပွဲရှည်ကြီးမှာထိုင်ရမယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ ကောင်းကောင်း သဘောပေါက်သွားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သမ္မတရဲ့ ဒီအင်န်အေကို သူတို့ရဲ့လက်ထဲတော့ အရောက်မခံနိုင်ဘူး” လို့ သတင်းအရင်းအမြစ်တွေထဲက တစ်ခုက ရိုက်တာကိုပြောပါတယ်။ သူတို့က ရုရှားဆရာဝန်တွေနှင့် ပြင်သစ်ခေါင်းဆောင် အစစ်ခံရမယ့် လုံခြုံရေးကို စိတ်ပူပန်ကြပါတယ်။

မာခရွန်ဟာ ကိုဗစ်စစ်ဆေးခံဖို့ ငြင်းပယ်ခဲ့တယ်လို့ ကရင်မလင်ပြောရေးဆိုခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဒီမစ်ထရီပက်စ်ကော့ဗ်က အတည်ပြုပါတယ်။ ရုရှားအနေနှင့် အဲဒီအတွက်ပြသနာမရှိပါဘူး။ အဲဒါကြောင့် ကရင်မလင်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ကျန်းမာရေး အတွက် ပူတင်နှင့် ပေ၂၀အကွာမှာ ထိုင်ဖို့လိုအပ်သွားတာဖြစ်တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။

“ ဒီကိစ္စမှာနိုင်ငံရေးမပါဘူး။ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းကြတဲ့အပေါ်မှာလည်း ဘာမှအနှောက်အယှက်မရှိဘူး” လို့ သူကပြောပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် မာခရွန်ဟာ ရုရှားကိုမထွက်ခွာခင်မှာ ပီစီအာရ်စစ်ဆေးမှုကို ပြင်သစ်ဆရာဝန်နှင့်တစ်ကြိမ်၊ ရုရှားရောက်တော့ သူ့ကိုယ်ပိုင်ဆရာဝန်နှင့် အင်န်တီဂျင်စစ်ဆေးမှုကိုတစ်ကြိမ် အစစ်ခံခဲ့တယ်လို့ အပါးတော်မြဲတွေထဲက ဒုတိယမြောက် အရင်းအမြစ်ကပြောပါတယ်။

Source Reuters

Published 11 Feb 2022

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ဩစတြေလျ၊ဂျပန်နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွေက ထိပ်တန်းသံတမန်တွေဟာ ဩစတြေလျနိုင်ငံ မဲလ်ဘုန်းမှာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ ရက် သောကြာနေ့က သူတို့ရဲ့ လေးနိုင်ငံကွာ့ဒ် မဟာမိတ်ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေဖို့နှင့် အာရှပစိဖိတ်ဒေသမှာ တရုတ်ရဲ့ အရှိန်ဩဇာချဲ့ထွင်မှုလျော့ကျစေဖို့မျှော်လင့်ချက်တွေနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။

Source AFP

#WorldPolitics
Published - 11 February 2022

ရုရှားသမ္မတ'ဗလက်ဒီမီယာပူတင်'နဲ့ ပြင်သစ်သမ္မတ'အီမန်နျူယယ်မက်ခရွန်'တို့ ယူကရိန်းအရေးကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ယခုအပတ်အတွင်း မော်စကို၌ အချိန်ကြာမြင့်စွာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြရာ 'ပူတင်'က စစ်အေးကာလအလွန်အချိန်တုန်းက အကြောင်းတွေကို ပြန်ပြောင်းပြောဆိုနေခဲ့ကြောင်း ပြင်သစ်ခေါင်းဆောင်အသိုင်းအဝန်းရဲ့ သတင်းအရင်းအမြစ်နှစ်ခုကနေ ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

မော်စကိုမှာ တနင်္လာနေ့ကပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲအကြောင်းကို ပြင်သစ်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ရာမှာ အခုတွေ့ဆုံပြောဆိုခဲ့တဲ့ 'ပူတင်'က လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ နှစ်က ဖရန့်ချ်ရီဗီရာကမ်းခြေမှာ တွေ့ဆုံခဲ့ဖူးတဲ့ 'ပူတင်'နဲ့ဘယ်လောက်အထိ ကွာခြားသွားသလဲဆိုတာကို 'မက်ခရွန်'အံ့အားသင့်နေရကြောင်း ဖော်ပြထားကြပါတယ်။

'ပူတင်'က အရင်တုန်းကသမိုင်းကြောင်းတွေကို ၅ နာရီလောက်ကြာအောင် ပြောဆိုနေခဲ့ကြောင်း၊ ၁၉၉၇ ခုနှစ်ကတည်းက အနောက်နိုင်ငံက ရုရှားအပေါ် ကတိချိုးဖောက်ခဲ့ကြောင်း၊ အရင်ဆိုဗီယက်နိုင်ငံဟောင်းတွေကို နေတိုး(NATO)အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် စည်းရုံးပြီး အင်အားတိုးချဲ့ခဲ့ကြောင်း စတဲ့အကြောင်းအရာတွေကို 'ပူတင်'ကသူယုံကြည်ယူဆထားတဲ့အတိုင်း ထုတ်ဖော်ပြောခဲ့တယ်လို သတင်းအရင်းအမြစ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ပြင်သစ်သတင်းအရင်းအမြစ်တွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ ယူကရိန်းနယ်စပ်အနီးမှာ ရုရှားစစ်အင်အား ၁ သိန်းကျော် ဖြန့်ကျက်ထားကြောင်း၊ အိမ်နီးချင်းဘီလာရုစ်နိုင်ငံနဲ့ ပင်လယ်နက်တိုမှာ ရုရှားတို စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတွေပြုလုပ်နေကြောင်း၊ ပဋိပက္ခတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်လို အနောက်တိုင်းခေါင်းဆောင်တွေက ထပ်မံသတိပေးထားကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
'ပူတင်'ရဲ့သဘောထားအပေါ် ပြင်သစ်ရဲ့သုံးသပ်ချက်အကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနက ရုရှားမှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကို မေးမြန်းခဲ့ရာ ဖြေကြားခြင်းမရှိခဲ့ပါဘူး။

ရုရှားဘက်ကတင်ပြထားတဲ့ လုံခြုံရေးတောင်းဆိုချက်တွေကို အနောက်နိုင်ငံက မလိုက်လျောတဲ့အပေါ် အလွန်စိတ်ပျက်မိကြောင်း 'ပူတင်'ကဆိုပါတယ်။

"စစ်ရေးဆောင်ရွက်မှုတွေမဖြစ်လာအောင် အခုဆိုရင်နှစ် ၃၀ လောက် ထိန်းသိမ်းနေလာခဲ့ကြပြီးပါပြီ။ အခုပြန်ရလိုက်တာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို လုံးဝလျစ်လျူရှုထားတာပါပဲ" လို့ တနင်္လာနေ့က မီဒီယာရှင်းလင်းပွဲမှာ 'ပူတင်'က မိန့်ဆိုခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းအရေးကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရုရှားနဲ့အနောက်နိုင်ငံတွေကြား နိုင်ငံရေးတင်းမာမှုတွေမြင့်တက်နေမှုကို လျှော့ချနိုင်ဖို့ 'မက်ခရွန်'က ရုရှားနိုင်ငံထံသွားရောက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
သူတို့နှစ်ယောက်အချိန်ကြာမြင့်စွာ ဆွေးနွေးခဲ့ကြရာမှာ အခြားမည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မှမပါဘဲ စကားပြန်တစ်ယောက်တည်းသာ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။

ပြင်သစ်ဘက်ကဖော်ပြချက်အရ အရင်ဆိုဗီယက်နိုင်ငံဟောင်းတွေဖြစ်တဲ့ ပိုလန်၊ ဟန်ဂေရီ၊ ချက်နိုင်ငံတို့ကို မဟာမိတ်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာရေး ၁၉၉၇ နေတိုးအဖွဲ့ သဘောတူညီချက်အကြောင်းကိုလည်း ပူတင်က ထပ်ခါထပ်ခါပြောဆိုနေခဲ့ကြောင်း သိရှိရပါတယ်။

'မက်ခရွန်'ပြောကြားချက်ထဲမှာ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ပြင်သစ်မှာ 'ပူတင်'ကို လက်ခံတွေ့ဆုံစဉ်က အခုလောက်သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ပြောင်းမပြောဘဲ သဘောထားမခက်ထန်ကြောင်း ပြောကြားထားပါတယ်။

နိုင်ငံရေးတင်းမာမှုတွေကိုရပ်တန့်ပစ်ရန် အလားအလာရှိနေကြောင်း၊ ရုရှားကိုနောက်ပြန်ဆုတ်ခိုင်းဖို့ကလည်း စောလွန်းသေးကြောင်း၊ ပစ်ခတ်မှုတွေဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေလည်း ရှိနေသေးကြောင်း 'မက်ခရွန်'က သတင်းထောက်တွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Source: Reuters 

Published 10 Feb 2022

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အာဖဂန်နစ္စတန်တို့ဟာ ကမ္ဘာ့ဒီမိုကရေစီအဆင့်သတ်မှတ်ချက်အရ မြောက်ကိုးရီးယားနိုင်ငံရဲ့အောက် အဆင့်သတ်မှတ်ချက် အနိမ့်ဆုံးနေရာတွေထဲ ကျရောက်သွားတယ်လို့ အီကော်နောမစ်မဂ္ဂဇင်း၊ Economist Intelligence Unit ရဲ့ အစီရင်ခံစာအသစ်အရသိရကြောင်း ဂျပန်မီဒီယာ နစ်ကေးအေးရှားက ရေးသားလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အာဏာသိမ်းဆည်းလိုက်တာနှင့်အာဖဂန်မှာ တာလီဘန်တို့သိမ်းယူလိုက်တာကြောင့် နှစ်နိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီ အဆင့်ဟာ သိသိသာသာပြုတ်ကျသွားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။အဲဒါကြောင့် အာရှဒေသတစ်ခုလုံးရဲ့ အဆင့်ဟာလည်း မနှစ်က ၅.၆၂ အညွှန်းမှတ်ကနေ ၅.၄၆ အညွှန်းမှတ်သို့ကျဆင်းသွားရတယ်လို့ သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံဟာ ယခင်က အညွှန်းမှတ်၃.၀၄ ရှိနေရာကနေ ယခု ၁.၀၂သို့ကျဆင်းသွားပြီး အာဖဂန်နစ္စတန်ဟာ ယခင် ၂.၈၅ရှိခဲ့ရာမှ ၀.၃၂ သို့ကျဆင်းသွားရတာဖြစ်ပါတယ်။

“ အားကောင်းတဲ့ဒီမိုကရက်တစ်အဖွဲ့အစည်းတွေနှင့် တည်ငြိမ်တဲ့ လူမှုအခြေအနေ၊ ကျယ်ပြန့်စွာထောက်ခံမှုရတဲ့ ဒီမိုကရေစီနည်းအရ ရွေးကောက်ခံရတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်တို့ ပျက်ကွက်နေခြင်းဟာ ရန်လိုတဲ့နိုင်ငံရေးအင်အားစုတွေနှင့် ရုတ်တရက်ပြောင်းပြန်လှန်မှုတွေဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်” လို့ အစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြထားတယ်လို့ သတင်းကဆိုပါတယ်။

တစ်ဖက်မှာ အင်ဒိုနီးရှားဟာ အဆင့်၅၂နေရာကနေ အဆင့်၁၂ကို ခုန်တက်သွားပါတယ်။ ဒါဟာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၇နိုင်ငံမှာ ဒုတိယမြောက်အကြီးမားဆုံးတိုးတက်မှုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

အာရှဒေသထဲက နိုင်ငံ၂၈နိုင်ငံအနက် ၈နိုင်ငံဟာ ညွှန်းမှတ်တွေစံချိန်တင်ကျဆင်းခဲ့ပြီး အဲဒီအထဲမှာ တရုတ်လည်းပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်ဟာ အဆင့် ၁၄၈နေရာရောက်သွားပါတယ်။ပုဂ္ဂလိကကော်ပိုရေးရှင်းတွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့လုပ်ငန်းတွေမှာ အစိုးရရဲ့ပါဝင်ပတ်သက်မှုတွေတိုးလာတာကြောင့် ပုဂ္ဂလိကပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်မှုအခွင့်အရေးတွေအားနည်းခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ညွှန်းကိန်းကျဆင်းသွားတာလို့ အစီရင်ခံစာမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

Source NikkeiAsia