Published 10 June 2022

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ဂျပန်နိုင်ငံသည် ၂၀၂၃မှ ၂၀၂၄ အထိ (၂)နှစ်သက်တမ်းအတွက် အလှည့်ကျအဖွဲ့ဝင်နိင်ငံငါးနိုင်ထဲက တစ်နိုင်ငံအဖြစ် ဇွန် ၉ရက်က ရွေးကောက်ခံရတယ်လို့သိရပါတယ်။

ဂျပန်နည်းတူ လာမယ့်သက်တမ်း(၂)နှစ်အတွက် ရွေးကောက်ခံရတဲ့ (၄)နိုင်ငံက ဆွစ်ဇာလန်၊မိုဇမ်ဘစ်၊မော်လ်တာနှင့် အီကွေဒေါတို့ဖြစ်ကြပါတယ်။

အဲဒီ(၅)နိုင်ငံဟာ လက်ရှိ အမြဲတမ်းမဟုတ်သော အလှည့်ကျအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယ၊နော်ဝေး၊ကင်ညာ၊မက္ကဆီကိုနှင့် အိုင်ယာလန်တို့ နေရာ အစားထိုးတာဝန်ယူကြမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ အဖွဲ့ဝင်(၁၅)နိုင်ငံရှိပါတယ်။ အဲဒီအထဲက (၅)နိုင်ငံကတော့ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေဖြစ်ကြပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ရုရှား၊တရုတ်၊ပြင်သစ်နှင့်ဗြိတိန်တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။

အခြား(၁၀)နေရာကတော့အလှည့်ကျစနစ်နှင့် အခြားနိုင်ငံတွေက တာဝန်ယူကြပါတယ်။နှစ်တိုင်း (၅)နိုင်ငံစီ ပြန်ရွေးကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂျပန်၊ဆွစ်ဇာလန်၊မိုဇမ်ဘစ်၊မော်လ်တာနှင့် အီကွေဒေါတို့ကို ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံကနေ လျို့ဝှက်မဲနှင့် ရွေးချယ်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။

၁၉၃နိုင်ငံတက်ရောက်မဲပေးရာမှာ ဂျပန်က ၁၈၄မဲရခဲ့ပါတယ်။

ဂျပန်ရဲ့ ထိပ်တန်းဦးစားပေးကတော့ “  စွမ်းအင်နှင့် စားနပ်ရိက္ခာအပါအဝင် လုံခြုံရေးကိစ္စဖြစ်တယ်” လို့ ဂျပန်ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အိုဒါဝါယာကီယိုရှီကပြောပါတယ်။

မိုဇမ်ဘစ်ဟာ ကုလလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ပထမဆုံးရွေးချယ်ခံရတာဖြစ်ပြီး ၁၉၂မဲရခဲ့ပါတယ်။

ဆွစ်ဇာလန်က ၁၈၇မဲ၊မော်လ်တာက ၁၈၅မဲနှင့် အီကွေဒေါက ၁၉၀မဲရရှိခဲ့ကြပါတယ်။

Source: AFP

Published 9 June 2022

တံတားကြီးကို သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဒဏ်ခံနိုင်မှုအား ရေရှည်တည်တံ့ဖို့ စဉ်းစားတွက်ချက်ဆောင်ရွက်ဖို့ နစက ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မြန်မာ-ကိုးရီးယားချစ်ကြည်ရေးတံတား(ဒလ)တံတားတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းခွင်ကို ဇွန်လ(၉)ရက်က လာရောက်စစ်ဆေးကြည့်ရှုရာမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

တံတားချဉ်းကပ်လမ်းပိုင်းနေရာတွေက လူနေတိုက်တွေနှင့်နီးကပ်နေတဲ့အတွက် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်နှင့် လုပ်ငန်းခွင် အန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးကိုပါ အလေးထားဆောင်ရွက်ကြဖို့ကိုလည်း သူကပြောပါတယ်။ အဲဒီအပြင် တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို သတ်မှတ်ကာလအတွင်း ပြီးစီးနိုင်ရေးနှင့် ဦးစားပေးအလိုက်ဆောင်ရွက်သင့်သည်တွေကို ပြီးစီးဆောင်ရွက်ရေးအတွက်ပါ သူက လုပ်ငန်းခွင်မှာ မှာကြားခဲ့ကြောင်း နစကရဲသတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။

မြန်မာ-ကိုးရီးယား ချစ်ကြည်ရေးတံတား(ဒလ)ကို ၂၀၁၂ခုနှစ် သမ္မတဦးသိန်းစိန်ရဲ့ ကိုးရီးယားနိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရေး ခရီစဉ်အတွင်း ဆွေးနွေးခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၂၀၁၃ခုနှစ်မှာ စီမံကိန်းစတင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၅ခုနှစ်မှာ တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတွေ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ တံတားမှာကြိုဆိုင်းတံတားဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့နှင့် မြစ်တစ်ဘက်ကမ်း ဒလမြို့နယ်တို့ကိုဆက်သွယ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

Published 7 June 2022

တောင်ကိုးရီးယားနှင့် အမေရိကန်တို့ဟာ ကိုယ်ပျောက်တိုက်လေယာဉ်တွေအပါအဝင် စစ်လေယာဉ်တွေကို ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်ဝန်းကျင် ရေပြင်ပေါ်က ဖြတ်သန်းပျံသန်းပြခဲ့ကြပါတယ်။ မကြာသေးမီက မြောက်ကိုးရီးယားက ဒုံးကျည်တွေပစ်လွှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုနှစ်နိုင်ငံက အင်အားပြသခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

F-35 ကိုယ်ပျောက်တိုက်လေယာဉ်တွေအပါအဝင် တောင်ကိုးရီးယား စစ်လေယာဉ်(၁၆)စီးနှင့် အမေရိကန်က F-16 ဂျက်တိုက်လေယာဉ်(၄)စီးတို့ဟာ ပင်လယ်ဝါလို့သိကြတဲ့ အနောက်ပင်လယ်အပေါ်ကနေ့ တိုက်ခိုက်မှုပုံစံတပ်ဖွဲ့ ပျံသန်းပြခဲ့ကြပါတယ်လို့ ဆိုးလ်ရဲ့  ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်တွေက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

Source AFP

Published 7 June 2022

ဗီယက်နမ်က ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ငုယင်သန်လောင်ကို ကွန်မြူနစ်ပါတီရဲ့ စည်းမျည်းတွေကို ချိုးဖောက်ပြီး နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဘတ်ဂျက်ကို ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်စေတယ်လို့ စွပ်စွဲပြီးအင်္ဂါနေ့က ထုတ်ပယ်ပစ်လိုက်တဲ့အကြောင်း နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

၂၀၁၆ခုနှစ်မှာ ဗီယက်နမ်မှာ စတင်ခဲ့တဲ့ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး အရှိန်မြှင့်ဆောင်ရွက်နေတဲ့အချိန်မှာ ဝန်ကြီးတစ်ဦး အထုတ်ပယ်ခံလိုက်ရတာဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်များက ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန အကြီးတန်းအရာရှိဒါဇင်ကျော်လည်း ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။ သူတို့ကို ကိုဗစ်-၁၉ စစ်ဆေးရေးကိရိယာတွေအပါအဝင် ဆေးဝါးပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူရာမှာ မလျော်မကန်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြတယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့တာပါ။ အကြီးတန်း ဘဏ္ဍာရေးနှင့် သံတမန်ရေးရာ အရာရှိကြီးတွေဟာ ပစ်မှတ်ထားအရေး ယူခံကြရပြီး တော်တော်များများဟာ တရားစွဲဆိုခံကြရပြီး ထောင်ချခံကြရပါတယ်။

အင်္ဂါနေ့ကကျင်းပတဲ့ ဗီယက်နမ်အမျိုးသားလွှတ်တော်က ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်မှာ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဖြစ်လာခဲ့တဲ့ အသက်၅၅နှစ်အရွယ်ရှိ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးကို မဲပေးထုတ်ပယ်လိုက်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

မစ္စတောလောင်းကို ကွန်မြူနစ်ပါတီကပါ ထုတ်ပယ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတယ်လို့ အစိုးရက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

“လောင်းဟာ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်နိမ့်ကျတယ်၊ ပါတီစည်းမျည်းတွေချိုးဖောက်တယ်။ပြီးတော့ ဘတ်ဂျက်ကို ဆုံးရှုံးမှုဖြစ်စေတယ်” လို့ အစိုးရက ကြေညာပါတယ်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ဒုတိယဝန်ကြီး ရွှမ်းတူယင်ကို ခေတ္တဝန်ကြီးအဖြစ်ခန့်အပ်လိုက်တယ်လို့ ဗီယက်နမ်သတင်းအေဂျင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

 Source Reuters

Published 7 June 2022

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သီရိလင်္ကာသံအမတ်ကြီး အဖြစ် ခန့်အပ်ရန် သဘောတူပြီးဖြစ်တဲ့ သံအမတ်ကြီး မစ္စတာ ဂျေအမ် ဂျန်နကာ ပရီယန်သာ ဘန်ဒါရာဟာ ယနေ့ ဇွန်လ (၇)ရက်နေ့ မနက်ပိုင်းမှာ နစက ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ထံ ယင်းရဲ့ သံအမတ်ခန့်အပ်လွှာကို ပေးအပ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။

ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ နှစ်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ မြန်မာနှင့် သီရိလင်္ကာအကြား ကာလရှည်ချစ်ကြည်ရင်းနှီးတဲ့ ဆက်ဆံမှုကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ သံအမတ်ကြီး ဂျေအမ်ဂျာနာကာပရီယန်သာ က ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ သူ့သံရုံးဝန်ထမ်းတွေကို ပြောကြာခဲ့ကြောင်း သီရိလင်္ကာအစိုးရသတင်းဌာန news.lk ကရေးသားခဲ့ပါတယ်။အဲဒီအပြင် နှစ်နိုင်ငံအကြား စီးပွားရေး၊နိုင်ငံရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုချိတ်ဆက်မှုကို နှစ်ဘက်အကျိုးစီးပွားအတွက် မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့လည်း သူကပြောပါတယ်။

မစ္စတာ ဂျေ၊ အမ်၊ ဂျန်နကာ ပရီယန်သာ ဘန်ဒါရာ ကို ၁၉၆၈ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး ကိုလံဘိုတက္ကသိုလ်မှ ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ကို ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင်ရရှိခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၈ ခုနှစ်အထိ အလွတ်တန်းရှေ့နေအဖြစ်လည်းကောင်း၊ တွဲဖက် ခရိုင်တရားသူကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် မြေယာ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ အစိုးရရှေ့နေအဖြစ်လည်းကောင်း ရာထူးအဆင့်ဆင့်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှစ၍ သမ္မတဟောင်း မစ္စတာမဟင်ဒါရာဂျာပက်ဆာ၏သာသနာရေးဆိုင်ရာ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၉ခုနှစ်အထိ အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုဆိုင်ရာ သီရိလင်္ကာသံအမတ်ကြီး အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်အထိ ဆာဘရာဂမူဝါ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၁၅ ခုနှစ်အထိ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် (အမျိုးသားစာရင်း)အဖြစ်နှင့် လွှတ်တော်ပြည်သူ့အသနားခံစာတင်သွင်းရေး ကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲအလွန်ကာလ တွင်သမ္မတဟောင်း မစ္စတာမဟင်ဒါရာဂျာပက်ဆာ၏ ညှိနှိုင်းရေးမှူး အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစ၍ အလွတ်တန်းဥပဒေရေးရာ ဝါရင့်အကြံပေးအဖြစ် လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ သမ္မတဟောင်း မစ္စတာမဟင်ဒါရာဂျာပက်ဆာမှ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးအဖြစ်ဆောင်ရွက်စဉ် ၎င်း၏ ကိုယ်ရေးအရာရှိအဖြစ် လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလမှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လအထိ ဝန်ကြီးချုပ် မစ္စတာ မဟင်ဒါရာဂျာပက်ဆာ၏ လွှတ်တော်ကိစ္စရပ်များဆိုင်ရာ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း အဆင့်ဆင့်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့မရောက်ခင် နိုင်ဂျီးရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ သီရိလင်္ကာရဲ့ သံအမတ်ကြီး အဖြစ် တာဝန်  ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြောင်းသိရပါတယ်။အသက် ၅၄နှစ်အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့သူဟာ အိမ်ထောင်ရှင်တစ်ဦးလည်းဖြစ်ပါတယ်။

Published_ 7 June 2022

ဦးဖြိုးဇေယျာသော်၊ဦးကျော်မင်းယုနှင့် အခြားနှစ်ဦးတို့ကို သေဒဏ်အတည်ပြုခဲ့တဲ့အပေါ်  ပြင်သစ် ဥရောပနှင့်  နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ရန်ကုန်မြို့ပြင်သစ်သံရုံး၊ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ၏ ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဋ္ဌာနပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တွေနှင့်ပတ်သက်လို့ နစက နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်ခဲ့ပါတယ်။

ဇွန်လ(၆)ရက် ယမန်နေ့က နစကနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တစ်စောင်ထုတ်ပြန်ပြီး အဲသလိုကန့်ကွက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အဆိုပါထုတ်ပြန်ချက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်၍ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် အားလျော်စွာ လက်ရှိအစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေမှ အပ်နှင်းထားသည့် အခွင့်အာဏာများကို အပြည့်အဝ ကျင့်သုံးပိုင်ခွင့် ရှိသည်။ နိုင်ငံသားတိုင်းသည် တရားဥပဒေနှင့်အညီ တန်းတူ အခွင့်အရေးနှင့် အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အကာအကွယ်ပေးမှုများ ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သကဲ့သို တရားဥပဒေအရ စီရင်ဆုံးဖြတ်မှုကိုလည်း လက်ခံကြရမည်ဖြစ်သည်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားစီရင်ရေးစနစ်သည် လွတ်လပ်မှုရှိသကဲ့သို ပြည်ထောင်စု အတွင်း မှီတင်းနေထိုင်သူအားလုံးအပေါ် သာတူညီမျှရှိသည့် ဥပဒေများကို ကျင့်သုံး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ကိုလည်း ထပ်လောင်း အတည်ပြုသည်လို့လည်းသတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာရေးသားထားပါတယ်။

၎င်းတို့သည် အပြစ်မဲ့ပြည်သူများအား အကြောက်တရား ကြီးစိုးစေရန်နှင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ပျက်ပြားစေသည့် အကြမ်းဖက်မှုများ ကျူးလွန်ရာ တွင် အဓိကကြိုးကိုင်စီစဉ်သူများအဖြစ် ပြစ်မှုထင်ရှားသဖြင့် အမိန့်ချမှတ်ခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်တယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

သို့ဖြစ်၍ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ပြင်သစ်ဥရောပနှင့် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ ရန်ကုန်မြို၊ ပြင်သစ်သံရုံး၊ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ် ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူရုံးနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတို၏ တာဝန်မဲ့ထုတ်ပြန် ပြောကြားချက် များသည် အကြမ်းဖက်မှုများကို အားပေးအားမြှောက်ပြုရာရောက်ပြီး အပြစ်မဲ့ပြည်သူ အများအပြား သေကြေဒဏ်ရာရစေပြီး အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် အဆောက်အဦနှင့် ပစ္စည်းများကို ပျက်စီးစေသည့် မတရားအသင်းနှင့် အကြမ်းဖက်အဖွဲများဖြစ်သော အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး အဖွဲ (PDF) တို၏ ဆက်လက် ကျူးလွန်လျက်ရှိသည့် အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများကို လျစ်လျူရှုခြင်းဖြစ်တယ်လို့လည်းသတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ပြင်သစ်ဥရောပနှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ရန်ကုန်မြို၊ ပြင်သစ်သံရုံးကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတို၏ တာဝန်မဲ့ပြောဆိုချက်၊ ထုတ်ပြန်ချက်များအပေါ် ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်ပယ်ချပြီး ကန့်ကွက်စာများကို သံတမန်လမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် ပေးပိုခဲ့ပြီးဖြစ်သည် လို့ရေးသားထားပါတယ်။

(သတင်းထုတ်ပြန်ချက်အပြည့်အစုံပူးတွဲ)