Published 4 April 2022

တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကုန်းလမ်း-ရေလမ်း လမ်းကြောင်းသစ်တစ်ခုအဖြစ် ရန်ကုန်ကို ခရီးဆုံးထားရှိကာ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကို တိုက်ရိုက်ရောက်အောင် ကုန်စည်ပို့ဆောင်တဲ့ တရုတ်-မြန်မာ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးတွဲပို့ဆောင်ရေးရထား (ချုံချင့်-ရန်ကုန်- အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ)ဟာ ဧပြီ ၂ရက်နေ့ စနေနေ့က ချုံချင့် မီးရထား ကွန်တိန်တာ စင်တာကနေ ထွက်ခွာ ခုတ်မောင်းခဲ့ပါတယ်။

 ချုံချင့်ကထုတ်လုပ်တဲ့ မော်တော်ဆိုင်ကယ် အစိတ်အပိုင်းတွေ သယ်ဆောင်လာတဲ့ အဲဒီ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးတွဲသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးရထားဟာ ယူနန်ပြည်နယ် မိုဟန်မှတစ်ဆင့် လာအိုနိုင်ငံတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ပြီးနောက် ဗီယင်ကျန်းမှာ  ကုန်းလမ်းပို့ဆောင်ရေးအဖြစ် ပြောင်းလဲကာ ထိုင်းနိုင်ငံကို အဝေးပြေးလမ်မကြီးမှ တစ်ဆင့် ဖြတ်သန်းပြီး နောက်ဆုံးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ ရန်ကုန်မြို့သို့ ရောက်ရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။

ယခုသယ်ယူပို့ဆောင်မှုအသစ်အရ ရန်ကုန်ကိုရောက်ရှိဖို့ ရက်ပေါင်း ၁၀ရက်မှ ၁၄ရက်အထိ ကြာမြင့်မှာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ယန်စီမြစ်ကနေတစ်ဆင့် အရှေ့ပိုင်းကမ်းခြေမြို့အထိသွားကာ အဲဒီကမှတစ်ဆင့် ပင်လယ်ထဲထွက်တဲ့ သမားရိုးကျ လမ်းကြောင်းအရဆိုရင် ရက်ပေါင်း ၂၀ကျော် ကြာမြင့်တာပါ။ ယခုလမ်းကြောင်းသစ်အရ သယ်ယူပို့ဆောင်ရာမှာ ကြာမြင့်ချိန်ကို ဖြတ်တောက်ပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနှစ်အကုန်မှာ အဲဒီလမ်းကြောင်းကနေ ကမ္ဘာအနှံ့ နိုင်ငံပေါင်း၁၀၇နိုင်ငံက ဆိပ်ကမ်းပေါင်း ၃၁၅ ခုအထိ ရောက်ရှိနိုင်မယ်လို့ သိရပါတယ်။

၂၀၂၁ခုနှစ်မှာ ချုံချင့်ကနေသွားတဲ့ ရထား-ပင်လယ်ကုန်သယ်ယူမှု၊ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး လွန်းပျံ ဘတ်စ်ကားများနှင့်ပို့ဆောင်မှုနှင့် နိုင်ငံတကာရထားလမ်းကြောင်းအသုံးပြုမှုတို့ဟာ စုစုပေါင်းကုန်စည်တွေရဲ့ ၆၀ရာခိုင်နှုန်း၊၁၇ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ၃၀ရာခိုင်နှုန်းအသီးသီးရှိခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်-မြန်မာ-အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပူးတွဲသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးရထား အောင်မြင်စွာ စတင်ထွက်ခွာနိုင်တဲ့အတွက် ကုန်းလမ်း-ရေကြောင်းလမ်းကြောင်းသစ်တစ်ခုအဖြစ် တရုတ်နိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာသို့ ရောက်ရှိသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးလမ်းကြောင်းသစ်ကို ဖွင့်လှစ်ပေးနိုင်ခဲ့ပြီး အဲဒါဟာ ကုန်းလမ်း-ရေကြောင်းလမ်းကြောင်းသစ် အောင်မြင်မှုတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ရန်ကုန်အခြေစိုက် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံသံရုံးရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။

Source CMG

#WorldPolitics
Published - 04 April 2022
ရုရှားနိုင်ငံမှ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူခြင်းအတွက် ရုရှားငွေရူဘယ်လ်ဖြင့်ပေးချေဖို့ ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းဟာ ရှေ့ပြေးပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး အခြားအဓိကတင်ပို့ကုန်များကိုလည်း ရူဘယ်လ်ဖြင့်ပေးချေခိုင်းဖို့ ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားတို့ကသတိပေးလိုက်ပါတယ်။

အနောက်နိုင်ငံက အမေရိကန်ဒေါ်လာတန်ဖိုးကျဆင်းလာခြင်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ အတွက် ရုရှားပိုင်စီးပွားရေးအစိတ်အပိုင်းများကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နေ့က ယူကရိန်းကိုကျူးကျော်ခဲ့တာကြောင့် ရုရှားကို အမေရိကန်နဲ့မဟာမိတ်နိုင်ငံများက စီးပွားရေးဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ မှုများ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ချမှတ်ခဲ့တာကြောင့် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုပြိုကွဲပြီးနောက်ပိုင်း ရုရှားစီးပွားရေးအဆိုးရွားဆုံးအခြေအနေ ရောက်ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။

ကျဆင်းလာတဲ့စီးပွားရေးအဖတ်ဆယ်ဖို့ အတွက် 'ပူတင်'က ရုရှားမှဓာတ်ငွေ့များဝယ်ယူမှုအတွက် ရုရှားငွေရူဘယ်လ်ဖြင့်ပေးချေရမယ်လို့ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့က အမိန့်ချလိုက်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း ဝယ်ယူသူတွေက စာချုပ်ပါငွေကြေးအချက်အလက်အတိုင်း ဆက်လက်ဝယ်ယူနိုင်ပြီး ပေးချေလာတဲ့ငွေတွေကို ရုရှားပိုင် Gazprom ကုမ္ပဏီက ရူဘယ်လ်အဖြစ်ပြောင်းလဲပေးလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူခြင်းအတွက် ရူဘယ်လ်နဲ့ပေးချေခိုင်းတာက ငွေပေးချေမှုကဏ္ဍရဲ့ရှေ့ပြေးပုံစံဖြစ်ကြောင်း၊ အခြားကုန်ပစ္စည်းတင်ပို့မှုတွေမှာလည်း ဒီပုံစံကိုဆက်လက်ကျင့်သုံးသွားမှာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားအစိုးရအဖွဲ့မှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ'ဒီမစ်ထရီပက်စ်ကော့ဗ်'က ရုရှားရုပ်သံလိုင်းချန်နယ်ဝမ်းကနေ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားဗဟိုဘဏ်မှအရန်ငွေကြေး ဒေါ်လာ ၃၀၀ ဘီလီယံကို အနောက်နိုင်ငံကရပ်ဆိုင်းပစ်လိုက်တာဟာ အဓမ္မသိမ်းပိုက်လိုက်တာဖြစ်ပြီး ဒီလိုကိစ္စကြောင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ ယူရိုငွေတို့ ကို ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးအဖြစ် ဆက်လက်မှီခိုခြင်းမပြုလုပ်ဖို့ အကြောင်းဖန်လာခဲ့ပါတယ်။

၁၉၄၄ ခုနှစ်က အနောက်နိုင်ငံကနေ Bretton Woods ငွေကြေးစနစ်ကို အခြေချသတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဆိုပါ Bretton Woods ငွေကြေးစနစ်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာကို တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ စံညွှန်းငွေကြေးအတိုင်းအတာအဖြစ်သတ်မှတ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားတို့က ဒေါ်လာကိုအခြေခံထားတဲ့ဒီငွေကြေးစနစ်ကို အစားထိုးပြောင်းလဲချင်နေခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း 'ပက်စ်ကော့ဗ်'ကဆိုပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် စီးပွားရေးဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ခြင်းများက ရုရှားတို့အနေနဲ့ ဒေါ်လာနဲ့ယူရိုငွေတို့ကို ယုံကြည်မှုမရှိတော့ပါဘူး။

ယူကရိန်းကို အထူးစစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်ရတဲ့ရည်ရွယ်ချက်က အမေရိကန်တို့က ယူကရိန်းကိုအသုံးချပြီး ရုရှားကိုခြိမ်းခြောက်ဖို့ ကြံရွယ်နေကြောင်း၊ ရုရှားဘာသာစကားပြောဆိုတဲ့သူတွေကို ယူကရိန်းတို့က ညှင်းပန်းနှိပ်စက်နေတာကြောင့် ရုရှားတို့ ကကာကွယ်ပေးရမှာဖြစ်ကြောင်း 'ပူတင်'က အကြောင်းပြလိုက်ပါတယ်။

ယူကရိန်းဘက်ကတော့ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်နေတယ်ဆိုတဲ့အချက်ကို ငြင်းဆိုထားပြီး ရုရှားတို့ကအကြောင်းမဲ့တိုက်ခိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ တုန့်ပြန်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ကမ္ဘာပေါ်မှာ သဘာဝစွမ်းအင်အရင်းအမြစ်အများဆုံးထုတ်လုပ်နေတဲ့ ရုရှားနိုင်ငံကြီးကို အနောက်နိုင်ငံကကျဉ်ဖယ်ဖို့ ပြုလုပ်နေခြင်းဟာ အကျိုးကြောင်းသင့်လျော်ခြင်းမရှိတဲ့အပြင် ဝယ်ယူသုံးစွဲသူတွေအတွက် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာနိုင်ပြီး ဥရောပနဲ့အမေရိကန်တို့ ဟာလည်း စီးပွားရေးဆုတ်ယုတ်လာမှာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားအရာရှိများက အကြိမ်ကြိမ်သတိပေးထားပါတယ်။

ရုရှားတို့က အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ ပတ်သက်ခြင်းမရှိဖို့ အချိန်ကြာမြင့်စွာကြိုးပမ်းနေခဲ့ပေမယ့် ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်မှာ ဓာတ်ငွေ့၊ လောင်စာဆီ၊ သတ္တုပစ္စည်းများကို ဒေါ်လာနဲ့သာအရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်နေခဲ့ရပါတယ်။

တစ်ကမ္ဘာလုံးကုန်သွယ်ရေးအတိုင်းအတာမှာ ဒေါ်လာက အသုံးအများဆုံးငွေဖြစ်ပြီး သူ့နောက်မှာတော့ ယူရို၊ ယန်း၊ စတာလင်ပေါင်တို့ က အစဉ်လိုက်အသုံးအများဆုံးဖြစ်နေပါတယ်။
Source: Reuters

Published 3 April 2022

ကာဇက်စတန်သမ္မတနှင့် အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ ကြံစည်နေတဲ့ နိုင်ငံခြားသူလျှိုတစ်ဦးကို ယင်းရဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ဖမ်းဆီးရမိခဲ့တယ်လို့   ဧပြီ၃ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့ကပြောပါတယ်။

“နိုင်ငံခြားသူလျှိုတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကာဇက်နိုင်ငံသားတစ်ဦးကို နူလ်ဆူလ်တန်မြို့တော်မှာ တန်ပြန်ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့က မတ်၂၅ရက်က ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပါတယ်” လို့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အဲဒီသူဟာ ကာဇက်စတန်သမ္မတနှင့် အဆင့်မြင့်အရာရှိတော်တော်များများနှင့်အတူ အထူးတပ်ဖွဲ့နှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို  တိုက်ခိုက်ဖို့ ကြံစည်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။

သူ့အိမ်ကိုရှာဖွေစဉ် နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်လုပ်သေနတ်၊မူးယစ်ဆေးဝါးတွေနှင့် ငွေစက္ကူအများအပြား တွေ့ရှိသိမ်းဆည်းရမိခဲ့ ပါတယ်။ သူ့ကို ဖမ်းဆီးမိပြီးနောက် အကြမ်းဖက်မှုစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုစတင်စဉ်မှာ သူက ဝန်ခံခဲ့တယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်က ဆိုပါတယ်။

ကာဇက်စတန်ဟာ ဆိုဗီယက်သမ္မတနိုင်ငံဟောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး အလယ်အာရှမှာ အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ဇန်နဝါရီ လဆန်းပိုင်းက လောင်စာဆီဈေးတက်မှုကြောင့် ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြနေတုန်း အကြမ်းဖက်မှုတွေဖြစ်ပြီး သွေးထွက်သံယိုမှု နှင့် လုယက်မှုတွေဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။

အဲဒီအကြမ်းဖက်မှုကို အကြမ်းဖက်အုပ်စုတွေရဲ့လက်ချက်လို့ ကာဇက်စတန်ကပြောပြီး နိုင်ငံခြားမီဒီယာတွေရဲ့ သတင်းဖော်ပြချက်တွေကို ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။

Source AFP

Published 2 April 2022

တရုတ်နှင့်မြန်မာတို့ဟာ အပြန်အလှန်နိုင်ငံရေးယုံကြည်မှု ရှေ့သို့တက်လှမ်းရေး၊အပြန်အလှန်အကျိုးအမြတ်နှင့် နှစ်ဖက်လုံး အောင်မြင်မှုရလာဒ်ရရှိရေး၊ ပြည်သူအချင်းချင်းအတုံအလှယ်ပြုမှုဖန်တီးရေး၊ယဉ်ကျေးမှုလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှုများတွင် အပြန်အလှန်သင်ယူမှုတိုးမြှင့်ရေးတို့အတွက် အပြန်အလှန်ဖလှယ်မှုနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတို့ကို နက်ရှိုင်းစွာ ဆောင်ရွက်ကြဖို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်လို့ CCTV ကသတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း အန်ဟွေးပြည်နယ်မှာ တရုတ်နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ ဝမ်ယီဟာ မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်နှင့် သောကြာနေ့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ်မှာ အဲဒီသဘောတူညီချက်ရရှိခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေနှင့်  အိမ်နီးချင်းသံတမန်ခင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံကို အရေးကြီးတဲ့ နေရာမှာ အမြဲထားရှိတယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ကပြောပါတယ်။ အခြေအနေတွေ ဘယ်လိုပဲပြောင်းပြောင်း  မြန်မာနိုင်ငံက ယင်းရဲ့အချုပ်အခြာအဏာ၊လွတ်လပ်ရေးနှင့် နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲမှုတို့ စောင့်ရှောက်ထိန်းသိမ်းမှု၊ပြီးတော့ နိုင်ငံရဲ့ အနေအထားနှင့် လိုက်ဖက်တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလမ်းကြောင်းတစ်ခုဖော်ဆောင်မှု အပေါ် တရုတ်နိုင်ငံဟာ အမြဲ ထောက်ခံအားပေးတယ်လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။ 

အတူမျှဝေခံစားတဲ့ အနာဂတ်နှင့်အတူ တရုတ်-မြန်မာ အသိုက်အဝန်းတည်ထောင်ရေး ရည်မှန်းချက်ရရှိဖို့အတွက် မြန်မာနှင့် အပြန်အလှန်ပူးပေါင်းဖလှယ်မှုနက်ရှိုင်းစွာဆောင်ရွက်ရေး တရုတ်က အသင့်ရှိနေတယ်လို့ ဝမ်ကပြောပါတယ်။

အဲဒီအပြင်  တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေ စင်္ကြံ တည်ဆောက်မှုကို နှစ်ဖက်လုံးက  အရှိန်မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ဖို့ ဝမ်က တိုက်တွန်း နှိုးဆော်လိုက်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် အထင်ကရ အဓိကကျတဲ့ စီမံကိန်းတွေ ကိုပိုမိုလုပ်ဆောင်ဖို့နှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကို ညီညွတ်နက်ရှိုင်းစွာ တွန်းလှန်ကြဖို့လည်း သူက တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

 ဦးဝဏ္ဏမောင်လွင်ကလည်း တရုတ်ရဲ့ ပဓာနကျတဲ့ အကျိုးစီးပွားနှင့်သက်ဆိုင်တဲ့ကိစ္စတွေအပေါ် တရုတ်ရပ်တည်ချက်ကို မြန်မာက အပြည့်အဝထောက်ခံကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့်ကပ်ဘေးတွန်းလှန်ရေးတို့မှာ တရုတ်ရဲ့ ကြီးမားတဲ့ အားပေးထောက်ခံမှုအတွက် တရုတ်နိုင်ငံကိုကျေးဇူးတင်တယ်လို့ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေနှင့် စီးပွားရေးနှင့်ကုန်သွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ဖို့ ဆန္ဒရှိကြောင်းနှင့် တရုတ်-မြန်မာ စီးပွားရေးစင်္ကြံတည်ဆော်ကရေးအရှိန်မြှင့်လိုကြောင်းပြန်လည်ပြောကြားခဲပါတယ်။ အဲဒီအပြင် ရပ်ဝန်းတစ်ခု လမ်းကြောင်းတစ်သွယ်မူဘောင်အတွင်းကနေ မြင်တွေ့လို့ရတဲ့ ရလာဒ်တွေပိုမိုရရှိဖို့ တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်မယ်လို့လည်း သူကဆက်ပြောပါတယ်။

နှစ်ဦးစလုံးက တောင်တရုတ်ပင်လယ်နှင့် ယူကရိန်းကိစ္စတို့ကိုလည်း အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြပါတယ်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှစ်ဦးဟာ စီးပွားရေး၊နည်းပညာနှင့်စိုက်ပျိုးရေး နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်တွေကို လက်မှတ်ရေးထိုးရာမှာ သက်သေအဖြစ်ပါဝင်ခဲ့ကြပြီး ချုံချင်းမြို့မှာ မြန်မာကောင်စစ်ဝန်ရုံးသစ် ဖွင့်လှစ်ပွဲသို့တက်ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။

Source CMG

#WorldMilitary
Published - 02 April 2022

အမေရိကန်အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ မဟာမိတ်အဖွဲ့များပူးပေါင်းကာ ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းဒွန်ဘက်စ်ဒေသသို့ ဆိုဗီယက်ထုတ်တင့်ကားများပေးပို့ကူညီသွားမှာဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိတစ်ဦးက သောကြာနေ့မှာပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ယူကရိန်းသမ္မတ'ဗိုလိုဒီမီယာဇယ်လန်စကီ'က စစ်ရေးအကူအညီတောင်းဆိုခဲ့ရာမှာ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များမောင်းနှင်နိုင်တဲ့ ဆိုဗီယက်ထုတ်တင့်ကားများကို အမေရိကန်တို့က ပို့ဆောင်ကူညီသွားမယ်လို့ အကြောင်းပြန်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒါဟာ ယခုစစ်ပွဲအတွင်း အမေရိကန်တို့ကတင့်ကားများဖြင့် ပထမဆုံးအကြိမ်ကူညီထောက်ပံ့တာဖြစ်ပါတယ်။

တင့်ကားများကို မကြာခင်လွှဲပြောင်းပေးသွားမှာဖြစ်ပြီး ပို့ဆောင်မယ့်တင့်ကားအရေအတွက်နဲ့ ပေးပို့မယ့်နိုင်ငံတွေကိုတော့ မဖော်ပြထားပါဘူး။
အဆိုပါလက်နက်တင့်ကားများဖြင့် ဒွန်ဘက်စ်ဒေသမှာရှိတဲ့ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေကို အဝေးကနေပစ်ခတ်သွားနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ပွဲဖြစ်ပွားတာ အချိန် ၅ ပတ်မျှကြာမြင့်နေပြီဖြစ်ပြီး အခုလိုတင့်ကားများရောက်ရှိလာတော့မယ့်အခြေအနေက စစ်ပွဲပြင်းထန်မှုတိုးများလာဖွယ်ရှိနေပါတယ်။
ရုရှားတို့က မြေပြင်နဲ့လေကြောင်းတွေကနေ ယူကရိန်းမြို့တွေကို တိုက်ခိုက်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၁၄ ခုနှစ်ကတည်းက ရုရှားကျောထောက်နောက်ခံပြုခွဲထွက်ရေးသမားတွေနဲ့ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲတွေ စဉ်ဆက်မပြတ်တိုက်ခိုက်နေခဲ့တဲ့ ယူကရိန်းအရှေ့ဘက်ခြမ်းကို ရုရှားတိုအာရုံပြန်စိုက်လာပြီဖြစ်ကြောင်း ရုရှားအရာရှိများပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

သမ္မတ'ဇယ်လန်စကီ'က နေတိုး(NATO)အဖွဲ့ထံမှ တင့်ကားများနဲ့လေယာဉ်များပေးပို့ဖို့ တောင်းဆိုထားတဲ့အပြင် တင့်ကားဖျက်လက်နက်များနဲ့ ဝေဟင်ပစ်လက်နက်များကိုပါ ပေးပို့ဖို့တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ'ဂျိုးဘိုင်ဒန်'နဲ့ ယူကရိန်းထိပ်သီးအရာရှိများ ပိုလန်မှာတွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြပြီးနောက်တစ်နေ့မှာ 'ဇယ်လန်စကီ'က တင့်ကားထောက်ပံ့ပေးဖို့ အထူးတလည်တောင်းဆိုခဲ့ပြီး လက်နက်ထောက်ပံ့လွှဲပြောင်းခြင်းအချိန်ကြာနေတယ်လို့ ယူဆနေပါတယ်။

"လက်နက်ထောက်ပံ့ဖို့ကို တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်လွှဲချနေကြပါတယ်။ တိုက်လေယာဉ်နဲ့တင့်ကားလွှဲပေးဖို့ကို ၃၁ ရက်လောက်အချိန်ယူပြီး စဉ်းစားနေကြပါတယ်" လို့ 'ဇယ်လန်စကီ'က အနောက်နိုင်ငံကိုဒေါသတကြီးဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။

အရင်ကလည်း ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးအတွက် လက်နက်များထောက်ပံ့ဖို့တောင်းဆိုရာမှာ လက်နက်ငယ်လေးတွေပေးပို့ဖို့ ကိုသာ အာရုံစိုက်နေကြတာကြောင့် အမေရိကန်အစိုးရအဖွဲ့ကို ဝေဖန်ခဲ့ကြပါသေးတယ်။

ဒါပေမဲ့စစ်ပွဲပိုမိုပြင်းထန်လာတဲ့အချိန်မှာ ကာကွယ်ရေးအပိုင်းမှာလည်း လက်နက်အင်အားပိုမိုလိုအပ်လာခဲ့ပါတယ်။ ယူကရိန်းက စစ်မြေပြင်အတွင်း ရုရှားတို့ ထံကနေ အနည်းဆုံးတင့်ကား ၁၆၁ စီးရရှိခဲ့ပြီး ရုရှားတို့ကလည်း ယူကရိန်းတင့်ကားအချို့ကို ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့တယ်လို့ စစ်ရေးသုံးသပ်မှုတွေမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

ရုရှားတို့တိုက်ခိုက်လာမှုကို ယူကရိန်းစစ်တပ်မှဆက်လက်ကာကွယ်တွန်းလှန်နေတဲ့အချိန်မှာပဲ တင့်ကားတွေရောက်ရှိလာတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။
ရုရှားတပ်ဖွဲ့များက ယူကရိန်းနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းကနေ ဆက်လက်မကျူးကျော်နိုင်ဘဲရှိနေတဲ့အပြင် မြို့တော်ကိဗ်ကိုလည်း သိမ်းပိုက်ဖို့ အခြေအနေမဟန်တာကြောင့် ဒွန်ဘက်စ်ဒေသမှာ ရုရှားတို့အခြေချလာနိုင်ကြောင်း ပန်တဂွန်မှအရာရှိများက အလျင်အမြန်ရိပ်မိခဲ့ကြပါတယ်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က သမ္မတ'ဂျိုးဘိုင်ဒန်'ပြောကြားရာမှာ အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးသတင်းများအရ ယူကရိန်းမှာရှိတဲ့ ရုရှားတပ်ဖွဲ့ကိစ္စအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရုရှားသမ္မတ'ပူတင်'ကို သူ့ရဲ့အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များ မှားယွင်းစွာသတင်းတင်ပြခဲ့ကြပြီး သမ္မတ'ပူတင်'နဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးတို့ ကြား မကျေနပ်ချက်များရှိလာကြောင်း သိရှိရပါတယ်။

ရုရှားဘက်ကအရာရှိများကတော့ ဒီကိစ္စမှာ အခြေအနေနားလည်မှုလွဲမှားခဲ့သာဖြစ်ကြောင်း တုန့်ပြန်ပြောကြားသွားပါတယ်။

#Yangon_Media_Group

#WorldPolitics
Published - 01 April 2022
ရုရှားနိုင်ငံမှဓာတ်ငွေ့များဝယ်ယူသူတွေအနေနဲ့ ဧပြီ ၁ ရက်နေ့(သောကြောနေ့)ကစတင်ကာ ရုရှားငွေရူဘယ်လ်ဖြင့်ဝယ်ယူပေးချေရမှာဖြစ်ပြီး ရူဘယ်လ်ဖြင့်မပေးချေနိုင်ပါက ဓာတ်ငွေ့ထောက်ပံ့မှုရပ်ဆိုင်းသွားမှာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ'ဗလာဒီမီယာပူတင်'က သတ်မှတ်ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

'ပူတင်'ရဲ့မိန့်ကြားချက်ကို ဥရောပမြို့ကြီးတွေက ငြင်းပယ်လိုက်ကြပြီး ဒါဟာ ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ဂျာမနီတို့ကပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ ကြာသပတေးနေ့ကထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ 'ပူတင်'ရဲ့အမိန့်ကြောင့် ဥရောပအနေနဲ့ ဓာတ်ငွေ့ရရှိမှု ၃ ပုံ ၁ ပုံကျော်ကို လက်လွှတ်ဆုံးရှုံးရဖွယ်ရှိနေပါတယ်။

ဥရောပရဲ့စီးပွားရေးအင်အားအကြီးဆုံးဂျာမနီနိုင်ငံက ဓာတ်ငွေ့ရရှိဖို့ ရုရှားကိုအလွန်အမင်းမှီခိုနေရတာကြောင့် အခုဆိုရင် ဓာတ်ငွေ့ကိုခွဲတမ်းနဲ့အသုံးပြုဖို့ အရေးပေါ်အစီအစဉ်တွေစတင်လုပ်ဆောင်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားတို့ကယူကရိန်းကို ကျူးကျော်ခဲ့တာကြောင့် အနောက်နိုင်ငံတွေက ရုရှားဘဏ်တွေ၊ ကုမ္ပဏီတွေ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ အစိုးရနဲ့ဆက်စပ်တဲ့သူတွေကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေပြင်းပြင်းထန်ထန်ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။

ထိုဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေကိုတုန့်ပြန်ဖို့ 'ပူတင်'ကစွမ်းအင်လောင်စာတင်ပို့ခြင်းကဏ္ဍကို အဓိကအားထားလျက်ရှိပါတယ်။

"ရုရှားမှဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူမယ်ဆိုရင် ရုရှားဘဏ်တွေမှာ ရူဘယ်လ်အကောင့်စာရင်းဖွင့်ဖို့လိုပါတယ်။ ဧပြီ ၁ ရက်နေ့ကစပြီး ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူမယ့်သူတွေ ဒီအကောင့်စာရင်းတွေကနေ ပေးချေရမှာဖြစ်ပါတယ်" လို့ 'ပူတင်'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

"ဒီလိုမျိုးမပေးချေဘူးဆိုရင် ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူတယ်လို့ သတ်မှတ်မှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်သူကမှ ပစ္စည်းတွေကိုအလကားမရောင်းကြသလို ကျုပ်တို့ကလည်း အလှူလုပ်နေတာမဟုတ်ပါဘူး။ ရူဘယ်လ်နဲ့မပေးချေဘူးဆိုရင် လက်ရှိစာချုပ်တွေရပ်ဆိုင်းသွားမှာပါ" လို့ ရုပ်သံကနေပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

ရုရှားရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကိုတုန့်ပြန်ဖို့ အီတလီက ဥရောပနိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ထားကြောင်းဆိုလိုက်ပြီး ရုရှားဓာတ်ငွေ့ပြတ်တောက်သွားလျှင် အရန်ဓာတ်ငွေ့သိုလှောင်ရေးဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
ဂျာမနီမှစွမ်းအင်ကုမ္ပဏီတွေကလည်း ဘာလင်နဲ့နီးနီးစပ်စပ်ဆွေးနွေးလျက်ရှိပြီး ရုရှားဓာတ်ငွေ့ထောက်ပံ့မှုရပ်တန့်သွားရင် နောက်ထပ်လမ်းကြောင်းဖြင့်ရယူသုံးစွဲဖို့ တိုင်ပင်နေကြပါတယ်။

ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူမယ့်သူတွေက ရုရှားနိုင်ငံပိုင် Gazprom ဘဏ်မှာ အကောင့်စာရင်းဖွင့်ပြီးဝယ်ယူရမှာဖြစ်ပါတယ်။ Gazprom ဘဏ်က ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူသူတွေကိုယ်စား ရူဘယ်လ်ငွေဝယ်ယူပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဧပြီလအတွင်းဓာတ်ငွေ့ထောက်ပံ့မှုအတွက် စာချုပ်အချို့မှာ ဧပြီလလယ် သို့မဟုတ် မေလမှစတင်သက်ရောက်မှာဖြစ်တာကြောင့် ဓာတ်ငွေ့ထောက်ပံ့မှုချက်ချင်းရပ်ဆိုင်းသွားမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ယူဆရကြောင်း သတင်းအရင်းအမြစ်တစ်ခုက ရိုက်တာသတင်းဌာနကိုပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နေ့ ယူကရိန်းကိုစတင်ကျူးကျော်ကတည်းက ရုရှားငွေရူဘယ်လ်တန်ဖိုးစံချိန်တင်ကျဆင်းခဲ့တာကြောင့် တန်ဖိုးပြန်တက်လာအောင် ရူဘယ်လ်ငွေဖြင့်ပေးချေခိုင်းဖို့ 'ပူတင်'ကဆုံးဖြတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

အနောက်နိုင်ငံများမှ အစိုးရတွေနဲ့ကုမ္ပဏီတွေကတော့ ဓာတ်ငွေ့ဝယ်ယူဖို့ စာချုပ်မှာ ငွေကြေးပြောင်းလဲပေးချေဖို့ အချက်ကို ငြင်းပယ်လိုက်ကြပါတယ်။

ရူဘယ်လ်ဖြင့်ပေးချေရမယ်ဆိုရင် အနောက်နိုင်ငံတွေမှအရေးယူချမှတ်ထားတဲ့ ရုရှားနိုင်ငံအပေါ်နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်ခွင့်ပိတ်ပင်ခြင်းဟာ ထိရောက်မှုရှိတော့မှာမဟုတ်ပါဘူး။
ပြင်သစ်နဲ့ဂျာမနီတို့ ကတော့ ရုရှားဓာတ်ငွေ့ထောက်ပံ့မှုရပ်ဆိုင်းသွားနိုင်တဲ့အခြေအနေအပေါ် ကြိုတင်ပြင်ဆင်နေကြကြောင်း ပြင်သစ်စီးပွားရေးဝန်ကြီး'ဘရူနိုလီမိုင်ရာ'က ဆိုလိုက်ပါတယ်။

အနောက်နိုင်ငံက စီးပွားရေးနဲ့ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍတွေကို အဓိကလက်ကိုင်တုတ်အဖြစ်အသုံးပြုနေပြီး ရုရှားမှာ ဒေါ်လာနဲ့ယူရိုငွေအသုံးပြုခြင်းရပ်ဆိုင်းလိုက်တာကြောင့် ထိုငွေများဖြင့်ဆက်လက်ရောင်းချသွားဖို့ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း 'ပူတင်'က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

သူတို့ကိုယ်တိုင်ရပ်ဆိုင်းလိုက်တဲ့ယူရိုငွေတွေနဲ့သာ ဆက်ပြီးရောင်းနေရမယ်ဆိုရင် ဥရောပကို ဓာတ်ငွေ့အလကားရောင်းချနေရသလိုဖြစ်နေကြောင်း ပြောကြားသွားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း ရုရှားတို့က သူတို့ရဲ့စီးပွားရေးဂုဏ်သိက္ခာကိုတန်ဖိုးထားပြီး လက်ရှိစာချုပ်များအရ ဓာတ်ငွေ့ထောက်ပံ့ရေးတာဝန်ကျေအောင် ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမှာပါလို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
Source: Reuters