#World_Health
Published 1 Sept 2023
လေထုညစ်ညမ်းမှုက ကမ္ဘာတဝှမ်းမှ လူတွေရဲ့ ပျမ်းမျှနေထိုင်သက်တမ်းကို ၂.၃ နှစ်အထိ လျော့စေလျက်ရှိပြီး လူသားတွေရဲ့ ပျမ်းမျှသက်တမ်းကို အခြိမ်းခြောက်နိုင်ဆုံး ပြင်ပအန္တရာယ် ဖြစ်လာကြောင်း Air Quality Life Index မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
မသန့်ရှင်းသောလေ ရှူရှိုက်မိခြင်းရဲ့ အကျိုးဆက်တွေကို ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနဲ့ နှိုင်းယှဥ်ကြည့်ရာမှာ ပျက်စီးထိခိုက်မှုက ၃ ဆလောက်ပိုများနေပြီး မတော်တဆဖြစ်မှုများထက် ၅ ဆလောက် ပိုများနေပါတယ်။
၂၀၂၁ တွေ့ရှိချက်အရ အမေရိကန်ရှိ လေထုညစ်ညမ်းမှုအများဆုံး ခရိုင် ၃၀ ထဲက ၂၀ ဟာ ကယ်လီဖိုးနီးယားမှာရှိကာ ဒီလိုအမှုန်တွေကို ရှူရှိုက်ခြင်းကြောင့် ဦးနှောက်နဲ့ အဆုတ်တို့မှာ ကျန်းမာရေးထိခိုက်လာပါတယ်။
WHO မှသတ်မှတ်ထားတဲ့ လေထုတစ်ကုဗမီတာမှာ အမှုန်အမွှားပါဝင်မှု ၅ မိုက်ခရိုဂရမ် စံနှုန်းနဲ့ညီတဲ့ ခရိုင်တစ်ခုမှ မရှိခဲ့ပါဘူး။
အမေရိကန်မှာ စံနှုန်းက လေထုတစ်ကုဗမီတာမှာ အမှုန်အမွှားပါဝင်မှု ၁၂ မိုက်ခရိုဂရမ် သတ်မှတ်ထားပေမယ့် ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရေးအေဂျင်စီကတော့ ဒီစံနှုန်းကို ၉ - ၁၀ မိုက်ခရိုဂရမ်အထိ လျှော့ချသတ်မှတ်ပေးဖို့ အဆိုပြုထားပါတယ်။
အဆိုပါစံနှုန်းနဲ့သာ ကိုက်ညီပါက လူသားအားလုံးပေါင်းလိုက်ရင် သက်တမ်း ၃.၂ သန်း တိုးလာလိမ့်မယ်လို့ စွမ်းအင်ပေါ်လစီ အဖွဲ့အစည်းက ခန့်မှန်းလိုက်ပါတယ်။
လူ့သက်တမ်းကို ထိခိုက်စေလောက်တဲ့ လေထုညစ်ညမ်းမှုတွေက အာဖရိကနဲ့ အာရှတို့မှာ စတင်အခြေပြုခဲ့ကာ ကမ္ဘာ့ပျမ်းမျှနေထိုင်သက်တမ်း ဆုံးရှုံးမှုရဲ့ ၉၂ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ကို ကိုယ်စားပြုနေပါတယ်။
ထိုဒေသတွေမှာ လေထုညစ်ညမ်းမှု ပြဿနာဖြေရှင်းရန် သင့်လျော်တဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေ မရှိသေးပါဘူး။
လေထုညစ်ညမ်းမှုကြောင့် ကမ္ဘာ့ပျမ်းမျှနေထိုင်သက်တမ်း ဆုံးရှုံးခြင်းရဲ့ ၃ ပုံ ၂ ပုံလောက်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ တရုတ်၊ နိုင်ဂျီးရီးယား၊ အင်ဒိုနီးရှားတို့မှာ ဖြစ်ပွားနေပြီး ထိုနေရာကလူတွေဟာ သက်တမ်း ၁ နှစ်မှ ၆ နှစ်ခန့်အထိ ဆုံးရှုံးနေရကြောင်း Air Quality Life Index တည်ထောင်သူ မိုက်ကယ်ဂရင်းစတုန်းက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီအတွက် အခြေခံအဆောက်အအုံများ ဆောက်လုပ်ရန် ရန်ပုံငွေရှာဖို့ကိုလည်း စွမ်းအင်ပေါ်လစီအဖွဲ့အစည်း ညွှန်ကြားရေးမှူး ခရစ္စတာဟာဆင်ကော့ဖ်က ဆိုပါတယ်။
ကမ္ဘာမြေကြီးပေါ်က ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဟာ ညစ်ညမ်းလေတွေကို ရှူရှိုက်နေရတယ်လို့ WHO က မနှစ်က ခန့်မှန်းခဲ့ပါတယ်။
ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကြီးတွေက သန့်စင်သောလေအဖြစ် မပြောင်းလဲဘဲ ညစ်ညမ်းလေထုအဖြစ်သာ ကုန်ဆုံးနေကြောင်း WHO ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာမာရီယာနီရာက ပြောပြသွားပါတယ်။
#World_Health #လေထုညစ်ညမ်းမှု
Source: New York Post
