၂၉ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
တောင်ကိုရီးယားရဲ့ အကြီးဆုံးလေကြောင်းလိုင်းဖြစ်တဲ့ ကိုရီးယားလေကြောင်းလိုင်း Korean Air ဟာ လေယာဉ်ပျံသန်းမှု အန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးအတွက် ခရီးသည်သယ်ဆောင်မယ့် ပစ္စည်းတွေနှင့်အတူ ခရီးသည်ကိုပါ ကိုယ်အလေးချိန် ချိန်တွယ်မယ်လို့ သူ့ရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
ဇွန်လမှာ နယူးဇီလန်လေကြောင်းလိုင်းက အလားတူသတ်မှတ်ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ကိုရီးယားလေကြောင်းကလည်း ကြေညာခဲ့တာပါ။
ဆိုးလ်မြို့တော်မှာရှိတဲ့ တောင်ကိုရီးယားရဲ့ အလုပ်အရှုပ်ဆုံးလေဆိပ်နှစ်ခုစလုံးကနေ ထွက်ခွာမယ့် ခရီးသည်တွေကို ကိုယ်အလေးချိန်တိုင်းတဲ့ စက်ပေါ်တက်ခိုင်းမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဂင်ပိုလေဆိပ်မှ ပြည်တွင်းသွားခရီးသည်တွေဟာလည်း ဩဂုတ် ၂၈ ရက်မှ စက်တင်ဘာ ၁၉ အထိ ကိုယ်အလေးချိန်ချိန်တွယ်ခံကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အလားတူ အင်ချီယွန် လေဆိပ်မှထွက်ခွာမယ့်ခရီးသည်တွေလည်း စက်တင်ဘာ ၈ရက်မှ ၁၉ ရက်အထိ ကိုယ်အလေးချိန်ချိန်တွယ်ခံရမှာ လို့ သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။
ကိုရီးယားအလံတပ် လေယာဉ်လိုင်းတွေအားလုံးဟာ အတူသယ်အိတ်များနှင့်အတူ ခရီးသည်ရဲ့ကိုယ်အလေးချိန်ကိုပါ ချိန်တွယ်ကြဖို့ ကိုရီးယား မြေ၊အခြေခံအဆောက်အဦနှင့်ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာနက အကြံပြုထားပါတယ်။ “ လေယာဉ်ရဲ့ အလေးချိန်နှင့် ညီမျှမှု စံချိန်စံနှုန်းများအရ ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဒီလိုဆောင်ရွက်ရတာဟာ လေယာဉ်မှာ ဝန်ဖြန့်ကျက်မှုကို ဆုံးဖြတ်ရာမှာ အထောက်အကူပြုစေဖို့ဖြစ်ပြီး ငါးနှစ်တစ်ကြိမ် တွက်ချက်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ဇွန်လတစ်လလုံးမှာလည်း နယူးဇီလန်လေကြောင်းလိုင်းမှာ စီးနင်းလိုက်ပါကြတဲ့ ခရီးသည်တွေကို လေယာဉ်မတင်ခင် ကိုယ်အလေးချိန်ချိန်ခဲ့ကြရပါတယ်။
ဒါဟာ လေယာဉ်ဘေးကင်းစိတ်ချရစွာနှင့်စွမ်းရည်ပြည့်စွာ မောင်းနှင်နိုင်ဖို့ မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ဆောင်ရွက်မှုဖြစ်တယ်လို့ နယူးဇီလန်လေကြောင်းလိုင်းကပြောပါတယ်။
လေယာဉ်မတင်ခင် ခရီးသည်တိုင်းကို ကိုယ်အလေးချိန်ချိန်တာဟာ လေယာဉ်ရဲ့ဘေးကင်းမှုကို တိုးတက်စေတယ်လို့ အင်ဒီပင်းဒန့် သတင်းစာကရေးပါတယ်။ လက်ရှိမှာ လေကြောင်းလိုင်းတွေဟာ လေယာဉ်တစ်ခုလုံးရဲ့ အလေးချိန်ကို တွက်ရာမှာ ခရီးသည်အားလုံးရဲ့ အလေးချိန်ကို ပျှမ်းမျှမှန်းဆထည့်သွင်းနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
Source Independent
၂၈ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
အိန္ဒိယနိုင်ငံအတိုင်းပဲ မြန်မာနိုင်ငံက ဆန်တင်ပို့မှု နှစ်လတာရပ်ဆိုင်းမယ်ဆိုတဲ့အတွက် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးနှုန်း ဆက်လက် မြင့်တက်သွားပြီး ထိုင်းဆန်ဈေးနှုန်းဟာ တစ်တန်ကို ဘတ်ငွေ ၁၂၀၀၀ အထိ တက်သွားတယ်လို့ နေရှင်းသတင်းစာ ရဲ့သတင်းအရ သိရပါတယ်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံဟာ ဇူလိုင် ၂၀ရက်ကစပြီး ဆန်အများစုကို ပြည်ပတင်ပို့မှုရပ်ဆိုင်းခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အခြားသော ဆန်တင်ပို့နေတဲ့ နိုင်ငံတွေကလည်း အလားတူလုပ်လာကြမှာကို စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေရှိခဲ့ကြပြီး ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်ကို မတည်မငြိမ်စေခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်တော်များများက အိန္ဒိယနိုင်ငံကို ဆန်ကို ခွဲတမ်းနှင့်ရောင်းချပေးဖို့ မေတ္တာရပ်ခံတာ တွေလည်းရှိနေပါတယ်လို့ နေရှင်းသတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။
အိန္ဒိယဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကြီးမားဆုံး ဆန်တင်ပို့တဲ့နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ဆန်ကုန်သွယ်မှုရဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိ နေရာ ယူထားပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးနှုန်းအပေါ် အကြီးအကျယ်ရိုက်ခတ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ အခြားသော ဆန်တင်ပို့တဲ့ အဓိကနိုင်ငံတွေက ထိုင်း၊ဗီယက်နမ်၊ပါကစ္စတန်နှင့် အမေရိကန်တို့ဖြစ်ကြပြီး အိန္ဒိယရဲ့ ဆန်တင်ပို့မှု အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပိတ်ပင်မှုကြောင့် အဲဒီနိုင်ငံတွေအပေါ်လည်း ရိုက်ခတ်မှုတွေရှိလာနေတာပါ။
ထိုင်းနိုင်ငံ ဆန်ပို့ကုန်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းရဲ့ ဂုဏ်ထူးဆောင် ဥက္ကဋ္ဌ ချိူကီယတ်အိုဖတ်စ်ဝန်ဆီက “ လက်ရှိ ဆန်ဈေးနှုန်းအခြေအနေဟာ ရောင်းသူတွေကို ဈေးနှုန်းအတိအကျနှင့်ရောင်းဖို့ စိန်ခေါ်သလိုဖြစ်နေတယ်” လို့ ပြောပါ တယ်။ အဲဒီလိုဖြစ်နေရတဲ့အထဲ မြန်မာနိုင်ငံက ထပ်မံပြီး ဆန်တင်ပို့မှု ပိတ်ပင်တာကြောင့် ပိုမသေမချာအခြေအနေ ဖြစ်သွားရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ကုန်သည်တွေဟာ အိန္ဒိယအနေနှင့် ဘယ်နိုင်ငံတွေကိုဆန်ရောင်းမယ်လို့ဆုံးဖြတ်လဲဆိုတာ အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြ ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲဒါက ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးအပေါ်ရိုက်ခတ်မှုရှိမှာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာပေါ်မှာ တတိယဆန်တင်ပို့မှုအများဆုံး ဗီယက်နမ်နိုင်ငံကတော့ သူတို့အနေနှင့် ဆန်ပြည်ပတင်ပို့မှုကို ရပ်ဆိုင်းမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခြားသော ဆန်တင်ပို့တဲ့နိုင်ငံတွေ ဘာလုပ်မယ်ဆိုတာတွေကြည့်နေရ တာကြောင့် ဈေးကွက်မသေချာမှုတွေက ဆက်ရှိနေဦးမှာဖြစ်တယ်လို့ သူကဆက်ပြောပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ထိုင်းနိုင်ငံက တစ်နှစ်ကို ဆန်တန်ချိန်(၈)သန်းတင်ပို့မယ်ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ဆက်ရှိနေဦးမှာဖြစ်တယ် လို့သူကပြောပါတယ်။ဒါပေမယ့် အဓိကဆန်တင်သွင်းနေတဲ့ ဖိလစ်ပိုင်နှင့်အင်ဒိုနီးရှားလိုနိုင်ငံတွေက အိန္ဒိယကနေ ဆန် ဝယ်လို့ရသွားရင် ထိုင်းဆန်တင်ပို့မှုဟာ မှန်းသလောက်ဖြစ်မလာနိုင်ဘူးလို့ သူကပြောပါတယ်။
Source: The Nation
၂၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ဘဏ်ကြီးတစ်ဘဏ်ဖြစ်တဲ့ ကာဆီကွန်ဘဏ် Kasikornbank က သူတို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ကမ္ဘောဇဘဏ်နှင့် မိတ်ဖက်ပြုလုပ်ကာ စမတ်ဖုန်းအခြေခံတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ငွေပို့ငွေလွှဲလုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်လိုက်ပြီလို့ ဩဂုတ် ၂၂ ရက်ကကြေညာလိုက်ပါတယ်။
အဆိုပါဘဏ်ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှအလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေ မြန်မာနိုင်ငံမှ မိသားစုတွေထံ ငွေလွှဲဖို့ လိုအပ်ချက်တွေကို အမိဆုပ်ကိုင်လိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ နစ်ကေးအေးရှားသတင်းက ရေးသားပါတယ်။
နိုင်ငံတကာငွေလွှဲပြောင်းမှုကို ကာဆီကွန်ဘဏ်ရဲ့ အက်ပလီကေးရှင်းမှတစ်ဆင့် KBZPay ထဲသို့ မြန်မာကျပ်ငွေဖြင့် လွှဲပြောင်းပေးပို့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ငွေလွှဲခကို အောက်တိုဘာလအထိ အခမဲ့ပေးမယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။
ဒီလုပ်ငန်းကြောင့် ကမ္ဘောဇဘဏ်အနေနှင့် ထိုင်းဘတ်ငွေတွေကို ရရှိနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒေါ်လာငွေအစား ဘတ်ငွေနှင့်ငွေပေးချေမှုတွေကို အခြားနည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ်ကြိုးစားဆောင်ရွက်နေပါတယ်။
တကယ်လို့ ထိုင်းကနေ မြန်မာနိုင်ငံကို ငွေလွှဲပို့တာတွေ တိုးတက်လာရင် ကျပ်ငွေကနေ ထိုင်းဘတ်ကိုပြန်လဲဖို့ ပိုပြီး လွယ်ကူလာမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှ အလုပ်သမားတွေဟာ ဟွန်ဒီလို့ခေါ်တဲ့ တရားမဝင်ငွေလွှဲလုပ်ငန်းတွေကနေ ငွေတွေလွှဲပို့ပေးနေခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နစကအစိုးရက နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်မှုတွေကို တင်းကြပ်စွာထိန်းချုပ်ထားပြီး ဘဏ်တွေမှတစ်ဆင့် တရားဝင်ငွေလွှဲတာမလုပ်ဘဲ တရားမဝင်ငွေလွှဲမှုတွေကို နှိမ်နှင်းနေပါတယ်။ပြီးတော့ ဘဏ် အက်ပလီကေးရှင်းအချင်းချင်းမှတစ်ဆင့် ပုံမှန်နည်းလမ်းနှင့်ငွေလွှဲတာကို အားပေးနေတယ်လို့ သတင်းကဆိုပါတယ်။
KBZPay လို့ခေါ်တဲ့ မိုဘိုင်းပိုက်ဆံအိတ်ကို ၂၀၁၈ခုနှစ်မှာ စတင်မိတ်ဆက်ခဲ့ပါတယ်။ QR code အခြေခံတဲ့ ငွေပေးချေမှုနှင့်ငွေလွှဲစနစ်ကို လူပုဂ္ဂိုလ်တွေအကြား အသုံးပြုနေပါတယ်။ အဲဒီအပြင် အေတီအမ်စက် ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်စားလှယ်တွေဆီကနေ ငွေသားပြန်ထုတ်ယူနိုင်ကြတာဖြစ်တဲ့အကြောင်း နစ်ကေးအေးရှားကရေးသားပါတယ်။
၂၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
အီရန်အာဏာပိုင်တွေဟာ ခွေးတစ်ကောင်ကို အိမ်ခန်းရောင်းချပေးလိုက်တဲ့ ဗွီဒီယိုတစ်ခု အွန်လိုင်းပေါ် ပျံ့နှံ့သွားပြီးတဲ့နောက် အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင် လုပ်ငန်းအကြီးအကဲကို ဖမ်းဆီးအရေးယူလိုက်ပါတယ်။ အီရန် လင်မယားက သူတို့ရဲ့ အချစ်တော်ခွေးကလေး ချက်စတာ ကို အိမ်ခန်း လွှဲပေးလိုက်တာ ရိုက်ထားတဲ့ အဲဒီဗွီဒီယိုဟာ အွန်လိုင်းပေါ်မှာ အတော်လူကြိုက်များသွားပါတယ်။
အငြင်းအခုံတွေထဖြစ်စေခဲ့တဲ့ အဲဒီဗွီဒီယိုထဲမှာ လင်မယားတစ်တွဲဟာ သူတို့ရဲ့ အိမ်ခန်းကို သူတို့ရဲ့အချစ်တော် ခွေးဖြူကလေး ချက်စတာထံ တရားဝင်လွှဲပြောင်းပေးတဲ့ ကန်ထရိုက်စာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးနေတာကို တွေ့မြင်ရပါတယ်။
အဲဒီစာချုပ်ကို ချက်စတာရဲ့ ခြေသည်းရာကို အမျိုးသမီးတစ်ဦးအကူအညီနှင့် မှင်ခံပြားအသုံးပြု ရယူပြီး လက်မှတ်သဖွယ်သုံးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့မှာ အမွေဆက်ခံမည့်သူမရှိတဲ့အတွက် သူတို့ရဲ့အိမ်ကို သူတို့ချစ်တဲ့ ခွေးကလေးကို ရောင်းချပေးဖို့ အစဉ်အလာမဟုတ်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုချလိုက်ရတာလို့ အဆိုပါစုံတွဲက ရှင်းပြပါတယ်။
အီရန်မှာ ခွေးတွေအိမ်ပိုင်ဆိုင်မှုကို တားမြစ်တဲ့ သီးခြားဥပဒေရယ်လို့မရှိသေးပေမယ့် ခွေးရဲသဘောသဘာဝအရနှင့် ရှေးရိုးစွဲ ဘာသာရေးဆရာတွေရဲ့ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကြောင့် အဲဒီလိုမျိုးဆောင်ရွက်တာကို မကောင်းတဲ့အလုပ်လို့ မြင်ထားပါတယ်။ မူစလင်နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ခွေးတွေကို မသန့်ရှင်းတဲ့ သတ္တဝါလို့သတ်မှတ်လေ့ရှိကြပါတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ အီရန်နိုင်ငံလည်းပါဝင်ပါတယ်။
ဩဂုတ်လ ၂၀ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့မှာ အီရန်ရဲတွေဟာ အဲဒီ့ပျံ့နှံ့နေတဲ့ဗွီဒီယိုအတွက် စုံစမ်းမှုတွေစတင်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲသလိုအရောင်းလုပ်ဆောင်ရာမှာ အိမ်ခြံမြေအကျိုးဆောင်အကြီးအကဲတစ်ဦးပါဝင်နေတယ်လို့ ဖော်ထုတ်သိရှိရလို့ သူ့ကိုဖမ်းဆီးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။အဲဒီကုမ္ပဏီကိုလည်း ယာယီလုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းထားပါတယ်။ ဒီလိုရောင်းချတာမျိုးဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ စာရိတ္တတန်ဖိုးတွေနှင့်ဆန့်ကျင်ပြီး ဥပဒေနှင့်လည်း ကင်းလွတ်နေတယ်လို့ ဒုတိယတရားစွဲအရာရှိချုပ် ရီဇာတာဘာက ပြောပါတယ်။
ဓလေ့ထုံးတမ်းအရမည်သို့ပင်ရှိစေကာမူ အီရန်နိုင်ငံမှာ အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန် အထူးသဖြင့် ခွေးနှင့်ကြောင် ပိုင်ရှင်တွေဟာ တိုးပွားလာနေပါတယ်။အထူးသဖြင့် လူလတ်တန်းစားနှင့် အထက်တန်းစားများအကြားမှာဖြစ်ပါတယ်။
Source WION
၂၀ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
BRICS နိုင်ငံတွေဟာ လာမယ့်အင်္ဂါနေ့ကျရင် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ဂျိုဟန်နက်စ်ဘတ်မြို့တော်မှာ သုံးရက်ကြာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပြုလုပ်ကြပါလိမ့်မယ်။ BRICS ဆိုတာက ဘရာဇီးလ်၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိက နိုင်ငံတွေရဲ့ထိပ်ဆုံးစာလုံးတွေကို ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ အတိုကောက်အမည်ဖြစ်ပါတယ်။
BRICS ဟာ ကမ္ဘာ့ GDP စုစုပေါင်းရဲ့ ၂၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုထားပြီး ကမ္ဘာ့လူဦးရေးစုစုပေါင်းရဲ့ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်းလည်း ရှိပါတယ်။ သူတို့ဟာ ကမ္ဘာ့ရေးရာမှာ အနောက်စီးပွားရေးကြီးစိုးမင်းမူနေမှုတွေ လျော့ပါးသွားစေဖို့ ကြိုးစားနေကြပါတယ်။
အောက်မှာ BRICS နှင့်ပတ်သက်လို့ သိကောင်းစရာ အချက်(၅)ချက်ကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
#၁။ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်အသစ်လား
၂၀၀၉ခုနှစ်မှ တရားဝင်စတည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ထွန်းသစ်စစီးပွားရေးအုပ်စု BRICS ဟာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအလိုက် အလှည့်ကျ နှစ်စဉ်အိမ်ရှင်အဖြစ် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကျင်းပပေးရပါတယ်။
အစည်းအဝေးတွေဟာ အထူးသဖြင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့နှင့် ဆက်ဆံရေးမှာ သူတို့ရဲ့ အနေအထားကို အခိုင်အမာ ဖြစ်စေဖို့ရည်ရွယ်ထားရှိပါတယ်။
BRICS ဟာ စီးပွားရေးနှင့်နိုင်ငံရေး ထိန်းညှိမျှခြေရှိမှုနှင့်အတူ ဝင်ရိုးစုံ ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ကို အသိအမှတ်ပြုမြှင့်တင်ပေးပါတယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလအလွန် တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်နှင့် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့တွေလို အဖွဲ့အစည်းတွေနေက ခွဲထွက်ဖို့ရည်မှန်းပါတယ်။
#၂။မြင့်မြင့်မှန်းသည့် BRICS
BRICS ရဲ့စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အဓိကအားဖြင့် တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယတို့က မောင်းနှင်ပေးပြီး အခုဆို အဖွဲ့ဟာ တိုးချဲ့ဖို့လမ်းဖွင့်ထားပါပြီ။ BRICS အဖွဲ့ဝင်ဖို့ နိုင်ငံပေါင်း ၂၃ နိုင်ငံက လျှောက်ထားပြီးပါပြီ။ အဲဒီအရေအတွက်လောက် ရှိတဲ့ အာဂျင်တီးနား၊ အီသီယိုပီးယား၊အီရန်နှင့်ဆော်ဒီအာရေဗျအပါအဝင် အခြားနိုင်ငံတွေကလည်း စိတ်ဝင်စားကြောင်းဖော်ပြဆက်သွယ်နေပါတယ်။
အဖွဲ့ရဲ့ဆွဲဆောင်မှုတွေထဲက တစ်ခုကတော့ အသစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဘဏ် New Development Bank ကို ၂၀၁၅ခုနှစ်မှာ ဖန်တီးခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီဘဏ်ဟာ ကမ္ဘာ့ဘဏ်နှင့် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) တို့ရဲ့ အခြားအစားထိုးဘဏ်တစ်ခုအဖြစ် ရည်မှန်းတည်ထောင်ထားပါတယ်။
ရှန်ဟိုင်းမှာ ရုံးချုပ်ဖွင့်ထားတဲ့ အဲဒီဘဏ်ဟာ စတင်တည်ထောင်ကတည်းက ယခုအထိ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေနှင့် အခြားသော ဖွံဖြိုးဆဲစီးပွားရေးနိုင်ငံတွေရဲ့ အခြေခံအဆောက်အအုံဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းတွေမှာ ဒေါ်လာ ၃၀ဘီလျံအထိ ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုလုပ်ထားပြီးပါပြီ။
#၃။ပူတင်အရေးကိစ္စ
ရုရှားသမ္မတ ဗလက်ဒီမီယာပူတင်ကို အိမ်ရှင်တောင်အာဖရိကသမ္မတ ဆိုင်ရီလ်ရမ်မာဖိုဆာက ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဖိတ်ကြားပြီးနောက် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေမှာ သံတမန်ရေးရာတင်းမာမှုတွေ မြင်တွေ့လာရပါတယ်။
နောက်ဆုံးမှာတော့ ပူတင်ကို ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ဗွီဒီယိုအွန်လိုင်းကနေပဲ တက်ရောက်မယ်လို့ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
စစ်အေးတိုက်ပွဲအတွင်း အာဏာရတောင်အာဖရိကပါတီ အေအင်န်စီဟာ ရုရှားနှင့်ဆက်ဆံရေးမကောင်းခဲ့ပေမယ့် ယူကရိန်းပြဿနာမှာ ရုရှားကို ရှုတ်ချဖို့ သူတို့က ငြင်းဆန်ခဲ့ပါတယ်။
#၄။ဒေါ်လာကိုဆွဲချခြင်း
BRICSနိုင်ငံ (၅)နိုင်ငံရဲ့ စုစုပေါင်းကုန်သွယ်မှုတန်ဖိုး ဟာ နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုစုစုပေါင်းရဲ့ ၁၈ရာခိုင်နှုန်းအထိရှိနေပါတယ်။ အဲဒီကုန်သွယ်မှုမှာ အများဆုံးက ဒေါ်လာနှင့်ရောင်းဝယ်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ကြီးစိုးမင်းမူနေမှုတွေကြောင့် အဖွဲ့ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေထဲက တစ်ခုကတော့ သူတို့ဟာ ဒေါ်လာမှီခိုမှုကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ပါ။
အဖွဲ့ဟာ ကုန်သွယ်ရေးမှာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေရဲ့ငွေကြေးတွေ တိုးမြှင့်သုံးစွဲဖို့ အားပေးထောက်ခံထားကြပါတယ်။ ရေရှည်မှာတော့ သူတို့ဟာ ဘုံငွေပေးချေမှုစနစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ဖို့ရှိနေပါတယ်။ ဘရာဇီးနှင့်တရုတ်တို့ဟာ ယခုနှစ် စောစောပိုင်းမှာ သူတို့နှစ်နိုင်ငံအကြားကုန်သွယ်ရေးမှာ ပြည်တွင်းသုံးငွေတွေနှင့်ပေးချကြဖို့ သဘောတူညီချက်လက်မှတ် ရေးထိုးကြပြီးဖြစ်ပါတယ်။
#၅။တက္ကသိုလ်အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း
ပြီးခဲ့တဲ့လက BRICS ပညာရေးဝန်ကြီးတွေဟာ အစည်းအဝေးတစ်ခုကျင်းပပြီး BRICS ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် နိုင်ငံတကာ တက္ကသိုလ်အဆင့်အတန်းသတ်မှတ်ရေးဆောင်ရွက်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားရှိကြောင်းကြေညာခဲ့ကြပါတယ်။
ရုရှားတက္ကသိုလ်တွေဟာ လက်ရှိ နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်အဆင့်အတန်းသတ်မှတ်တဲ့အထဲကနေ ဖယ်ထုတ်ခံရတာဟာ နိုင်ငံရေးကိစ္စကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ရုရှားက ယုံကြည်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
Source: The Times of India /AFP
18 August 2023
အမေရိကန်ဒေါ်လာသည် ယိုင်နဲ့လာနေပြီး ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေးသည် ရှုံးခဲ့သမျှတွေထက် ပိုကြီးမားစွာဆုံးရှုံးနေတယ်လို့ သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြောပါတယ်။
ထရမ့်က ဖောက်စ်ရုပ်သံ တင်ဆက်သူ Larry Kudlow စီးပွားရေးဆွေးနွေးခန်းမှာ အဲသလိုပြောကြားခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ဖောက်စ်သတင်းဌာနက သတင်းရေးသားပါတယ်။
“ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဟာ ဒုက္ခအကြီးအကျယ် ရောက်တော့မယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာ ဩဇာအာဏာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုအဲဒါက ယိုင်နဲ့နဲ့ဖြစ်နေပြီ။ငွေကြေးအရပြောရရင်ပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ငွေကြေးရဲ့တန်ဖိုးအရတစ်ခုတည်းပြောတာ မဟုတ်ဘူးနော်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ကျွန်တော်တို့ငွေကြေးကို သုံးနေကြတဲ့ကိစ္စကိုပြောတာ” လို့ သူကပြောပါတယ်။
“ လေဆိပ်တွေကိုကြည့်၊ တာမင်နယ်တွေကိုကြည့်၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ညစ်ပေနေတဲ့လမ်းတွေ၊ကျိုးပဲ့နေတဲ့လမ်းတွေ နေရာ အနှံ့ကိုကြည့်.. တတိယနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံနှင့် တူနေပြီ” လို့ ထရမ့်က မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။
“ ကျွန်တော်တို့မှာ အင်မတန်အားကောင်းတဲ့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဒေါ်လာရှိတယ်။ အခုကြည့်လိုက်ပါ။ အခြားနိုင်ငံတွေက ဒေါ်လာကိုမသုံးကြတော့ဘူး။ တရုတ်က ဒေါ်လာအစား ယွမ်ကို အစားထိုးချင်နေတယ်။ စဉ်းစားလို့ကိုမရတော့တာ။ ဒါမျိုး မဖြစ်ဖူးဘူး။ အခုလူတွေက ဒါကိုစဉ်းစားနေကြပြီ” လို့ ထရမ့်ကဆက်ပြောပါတယ်။
Source FoxNews
၁၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃
အင်ဒိုနီးရှားမယ်စကြဝဠာရွေးပွဲတွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစော်ကာမော်ကားပြုမှုစွပ်စွဲချက်တွေထွက်ပေါ်လာပြီးနောက် မယ်စကြဝဠာအဖွဲ့အစည်းကြီးက အင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီနှင့် လုပ်ငန်းဖြတ်တောက်လိုက်ပြီး လာမယ့် ပွဲကိုလည်း ဖျက်သိမ်းလိုက်တယ် လို့ကြေညာလိုက်ပါတယ်။
မယ်စကြဝဠာအင်ဒိုနီးရှားရွေးပွဲတွင် သရဖူရှင်ရွေးပွဲမတိုင်ခင်နှစ်ရက်အလို၌ နောက်ဆုံးဆန်ကာတင် ၃၀ ဦးအနက် တစ်ဝက်ကျော်ခန့်က သူတို့ကို အမာရွတ်များနှင့် အဆီခဲများစစ်ဆေးရန်ဟုဆိုပြီး တစ်ကိုယ်လုံးချွတ်ခိုင်းခဲ့တယ်လို့ တိုင်တန်းမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
အမျိုးသမီး (၅)ဦးက သူတို့ ဓါတ်ပုံတွေရိုက်ကူးထားတာရှိကြောင်း ရှေ့နေတွေကပြောပါတယ်။
“မယ်စကြဝဠာအင်ဒိုနီးရှားမှာဖြစ်ခဲ့တာတွေ ကျွန်ုပ်တို့သိရသမျှမှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လိုင်စင်ရအင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီဟာ ကျွန်ုပ်တို့အမှတ်တံဆိပ်အဆင့်အတန်း။ကျင့်ဝတ်နှင့် မျှော်လင့်ချက်တွေ နှင့် ညီအောင်မဆောင်ရွက်နိုင်ဘူးဆိုတာ ရှင်းနေပါတယ်” လို့ အမေရိကန်အခြေစိုက် မယ်စကြဝဠာအဖွဲ့အစည်းက ပြောပါတယ်။
အဲဒါကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားက လက်ရှိလိုင်စင်ရ လုပ်ငန်း PT Capella Swastika Karya နှင့် သူ့ရဲ့ နိုင်ငံဆိုင်ရာညွှန်မှူး ပေါ်ပီ ကက်ပီလာတို့နှင့် ဆက်ဆံရေးကို အဆုံးသတ်ဖို့ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါပြီ လို့လည်း သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။
အဆိုပါအင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီဟာ မလေးရှားအတွက်လည်း မယ်စကြဝဠာမလေးရှားအတွက် လိုင်စင်ရထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မလေးရှားမှာ ဒီနှစ်ပြိုင်ပွဲမရှိပါဘူး။
အင်ဒိုနီးရှားကုမ္ပဏီ ဒါရိုက်တာ ကက်ပီလာကတော့ သူတို့ ခန္ဓာကိုယ်စစ်ဆေးတာတွေမလုပ်ခဲ့ပါဘူးလို့ ကြေညာချက် အရှည်ကြီးထုတ်ပြီးငြင်းထားပါတယ်။
ဂျာကာတာမှာပြိုင်ပွဲကို ဇူလိုင် ၂၉ရက်ကနေ ဩဂုတ် ၃ရက်အထိကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီပွဲမှာ သရဖူဆောင်းခဲ့သူ ဖက်ဘီယန်နီကိုးလ်ဂရိုနီဗီလ်းကိုတော့ လာမယ့်နိုဝင်ဘာလ အယ်ဆာဗေးဒေါမှာကျင်းပမယ့် ပြိုင်ပွဲကြီးမှာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပေးပါမယ်လို့ မယ်စကြဝဠာအဖွဲ့အစည်းကပြောပါတယ်။
Source: Bangkok Post
Page 19 of 61