၁၃ ဩဂုတ် ၂၀၂၃

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ ကရက်တိုင်းပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ ကျောင်းတစ်ကျောင်းရဲ့ မြေကြီးထဲမြှပ်ထားတဲ့ မပေါက်ကွဲသေးသော ဗုံးများရာနှင့်ချီပြီးတွေ့ရလို့ အဆိုပါကျောင်းကိုပိတ်လိုက်ရတယ်လို့ ခမာတိုင်းမ်သတင်းစာ သတင်းအရသိရပါတယ်။

အဆိုပါပြည်နယ် ကရက်တိုင်းမြို့မှာရှိတဲ့ ကွင်းကိုဆိုမက် အထက်တန်းကျောင်းဝင်းထဲမှာ စနေနေ့က ကြိုတင်စီစဉ်ထားတဲ့ ကျောင်းပြုပြင်မှုတွေပြုလုပ်စဉ်အတွင်း မြေကြီးထဲမှာမြှပ်ထားတဲ့ မပေါက်ကွဲသေးတဲ့ ဗုံးတွေကို ရာနှင့်ချီတွေ့ကြရတာြဖစ်တယ်လို့ ကျောင်းအုပ်ကြီး မစ္စတာ ဘန်းချီက ပြောပါတယ်။

တွေ့ရတဲ့အထဲမှာ အမျိုးအစားလေးမျိုးပါဝင်ပြီး M79s က ၂၅၀၊ DK75s က ၁၆ခု၊ M48 warheads က ၁၇ခု၊ B40s က ၁၇ခု စုစုပေါင်း ၂၈၄ခုဖြစ်ပြီး ထပ်ပြီးရှာတွေ့ဖို့လည်းရှိတယ်လို့ ပညာရေးဌာန၊ လူငယ်နှင့်အားကစား ညွှန်ကြားရေးမှူး မစ္စတာ လေဘိုရာကပြောတယ်လို့ သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

အဲဒါကြောင့်  အဆိုပါပေါက်ကွဲပစ္ညည်းတွေ အားလုံးဖယ်ရှားပြီးသည်အထိ ကျောင်းတွေပိတ်ဖို့ သူက အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မိုင်းလုပ်ငန်းအမှတ်(၅)တပ်က အဲဒီဗုံးတွေဟာ ပေါက်ကွဲနိုင်ပြီး အသက်အန္တရာယ်ရှိနေတယ်။ပြီးတော့ တွေ့ရတာကလည်း စစ်သလင်းလိုပဲလို့ ပြောပါတယ်။ အဲဒါတွေအားလုံးဘေးကင်းရာ ဖယ်ထုတ်ဖို့ အချိန်နှစ်ရက်ခန့်ကြာမယ်လို့သိရပါတယ်။

Source: Khmer Times

အနားယူတော့မယ့် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်ဟာ သူ့သားအကြီးဆုံး ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ထဲ သူ့ရဲ့ အငယ်ဆုံးသား၊သူ့ရဲ့တူဖြစ်သူတို့ကို အကြီးတန်းနေရာများပေးပြီး အစိုးရအသစ်ဖွဲ့စည်းတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဆယ်စုနှစ်လေးစုနီးပါးမျှ ကမ္ဘောဒီးယားကို အုပ်စိုးခဲ့ပြီးနောက် ဟွန်ဆန်ဟာ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်က အနားယူတော့မယ့် အကြောင်း ပြောခဲ့ပြီးနောက် သူ့သားအကြီးဆုံး အသက် ၄၅နှစ်အရွယ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဟွန်မန်နက်ကို ဘုရင်မင်းမြတ်က ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ပါတယ်။

အစိုးရအဖွဲ့အသစ်ထဲမှာ ဟွန်ဆန်ရဲ့ သားအငယ်ဆုံး ဟွန်မန်နီဟာ အစိုးရဌာနများဝန်ကြီးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ တူဖြစ်သူ လက်ရှိ ရဲချုပ် နက်ဆာဗိုယမ်ကို  ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်လည်းကောင်း ခန့်အပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအပြင် အနားယူတော့မယ့်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးနှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးတွေရဲ့ သားတွေကလည်း ဖခင်တွေရဲ့ ဝန်ကြီးနေရာတွေမှာ အစားထိုးနေရာယူမှာဖြစ်တဲ့အကြောင်း  ထုတ်ပြန်ချက်မူကြမ်းကို ကြည့်ခွင့်ရခဲ့တဲ့ အေအက်ဖ်ပီကရေးပါတယ်။

ဟွန်ဆန်ဟာ လက်ရှိဝန်ကြီးအဖွဲ့နှင့် အသစ်ဖွဲ့မယ့်ဝန်ကြီးအဖွဲ့တွေနှင့်တွေ့ဆုံခဲ့တာကို တယ်လီဂရမ်မှာ ပို့်စ်တင်ခဲ့ပါတယ်။

ဟွန်ဆန်ဟာ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ်မှ  အနားယူပြီးတဲ့နောက် လာမယ့်နှစ်ဆန်းမှာ ဆီးနိတ်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီ့အပြင်  ဘုရင်မင်းမြတ် နိုင်ငံရပ်ခြားသွားနေတဲ့အချိန်မျိုးမှာ ယာယီနိုင်ငံတော်ခေါင်းဆောင် acting  head of state အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်မှာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ၂၀၃၃ခုနှစ်အထိ အခြားသော ရာထူးတွေယူဦးမှာဖြစ်တယ်လို့ လည်းဟွန်ဆန်ကပြောကြောင်း CNA သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

Ref- AFP/CNA

အာဆီယံအနေဖြင့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အားပြိုင်မှုများ၏ ဖိအားနှင့်စိန်ခေါ်မှုတွေကို ညီညီညွတ်ညွတ်  ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်း  ကြရလိမ့်မယ်လို့ နစက ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားပါတယ်။

ဩဂုတ်လ(၈)ရက် ယနေ့တွင်ကျရောက်တဲ့ (၅၆)နှစ်မြောက် အာဆီယံနှစ်ပတ်လည်နေ့သို့ ပေးပိုတဲ့ နစက ဥက္ကဋ္ဌရဲ့ သဝဏ်လွှာမှာ ယင်းကဲ့သို့ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

အာဆီယံပဋိညာဉ် စာတမ်းပါအခြေခံမူများနှင့်အညီ အာဆီယံ၏ အချက်အချာကျမှုနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို အလေးအနက်ထားကိုင်စွဲကြရန် သတိပြုကြရမည် ဖြစ်တယ်လို့လည်း ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးက ပြောပါတယ်။

အာဆီယံ၏ အချက်အချာကျမှုနှင့် အာဆီယံဦးဆောင်သော အခန်းကဏ္ဍများအပေါ် ခြိမ်းခြောက်လာနိုင်သည့် အခြေအနေများကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနိုင်ရန် ယခုထက်ပို၍ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ အားလုံးပါဝင်မှုရှိပြီး စည်းမျဉ်းအခြေပြုသည့် ဒေသဆိုင်ရာ ဖွဲစည်းတည်ဆောက်မှုပုံစံကို ဖော်ဆောင် ကြရန် လိုအပ်ကြောင်း ဗိုလ်ချူပ်မှူးကြီးက ဆက်လက်ပြောဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ဥပဒေကြောင်းအရနှင့် ဘဏ္ဍာရေးအပါအဝင် လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာများ၌ အဖွဲဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ဖြည့်ဆည်းရမည့် ဝတ္တရားများကို မပျက်မကွက် ထမ်းဆောင်လျက်ရှိနေပြီး  အထူးသဖြင့် အာဆီယံ-တရုတ် ဆွေးနွေးဖက်ဆက်ဆံရေး ညှိနှိင်းရေး တာဝန်ခံနိုင်ငံအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပြီး အာဆီယံမဏ္ဍိုင်(၃)ရပ်နှင့် ၎င်းအောက်ရှိ နယ်ပယ်ကဏ္ဍများတွင် အသိုက်အဝန်း ထူထောင်ရေးကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုများကို ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိတယ်လို့လည်း သဝဏ်လွှာမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးကို ၁၉၆၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၈)ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့၌ ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့ပြီး အဆိုပါနေ့ကို အာဆီယံနေ့အဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

-ymg/knl

ထိုင်းနိုင်ငံက အမေရိကန်ဒေါ်လာနှင့် ထိုင်းဘတ်ငွေအကြား လဲလှယ်မှုတန်ဖိုး အပြောင်းအလဲကြမ်းလွန်းတဲ့အတွက် ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ရင်းနှီးမြှပ်နှံရေးတွေမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာအစား ယွမ်ငွေနှင့် အခြားအာရှငွေကြေးတွေကို တိုးမြှင့် သုံးစွဲဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်ကပြောပါတယ်။

ထိုင်းဘဏ်(ဘီအိုတီ)ဟာ  ငွေကြေးလဲလှယ်နှုန်းအန္တရာယ်လျှော့ချရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့ ဒေသတွင်းငွေကြေး တွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်သုံးစွဲဖို မျှော်လင့်ထားတဲ့အကြောင်းနှင့် ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အဲဒီငွေကြေးတွေဟာ ထိုင်းဘတ်နှင့် အတွဲညီတဲ့အတွက်ကြောင့်လို့ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်ရဲ့  လက်ထောက် ဥက္ကဋ္ဌ အလီဆာရာ မဟာဆန်ဒါနာကို ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းစာနှင့်အင်တာဗျူးမှာပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒေါ်လာထက် အဲဒီငွေကြေးတွေကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုဖို့ ထိုင်းက အားထုတ်နေတာ ဆယ်စုနှစ်တစ်စုရှိပါပြီ။ အခုဆို အဟုန်တစ်ခုရလာပြီဖြစ်ပြီး နှစ်နိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်အချင်းချင်း စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှုတွေနှင့် ဘဏ္ဍာရေးအခြေခံအဆောက်အအုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကလည်း တစ်ပုံတစ်ခေါင်းကြီးရှိနေပြီလို့ သူမက ပြောပါတယ်။

ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ခရီးသွားအားထားနေရတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံဟာ  ပြည်တွင်းငွေကြေးကို တန်ဖိုးကျစေပြီး  စီးပွားရေး နိုင်ငံရေးပရိယာယ် လက်နက်သွယ်ဖြစ်လာနေတဲ့ ဒေါ်လာရဲ့တန်ဖိုးဆက်မြင့်နေတဲ့ အန္တရာယ်ကို လျော့ပါးသက်သာစေဖို့ ကြိုးစားနေကြတဲ့ အခြားသောနိုင်ငံများနှင့်အတူ ပါဝင်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်ဟာ တရုတ်၊မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားတို့နှင့် ပြည်တွင်းငွေကြေးတိုးမြှင့်သုံးစွဲရေး ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်နေပါပြီး လာမယ့် ဒုတိယနှစ်ဝက်မှာ တိုးတက်မှုတွေမြင်တွေ့ရမယ်လို့ အလီဆာရာကဆက်ပြောပါတယ်။

ကမ္ဘာအနှံ့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ဗိလ်ကျစိုးမိုးမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့တုန့်ပြန်မှုတွေ ကြီးထွားလာနေတဲ့အချိန်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံက ယခုလိုလုပ်ဆောင်လာတာဖြစ်တယ်လို့ ဘန်ကောက်ပို့စ်က ရေးသားပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံဟာ ယွမ်နှင့်ကုန်သွယ်ဖို့ သဘောတူညီချက်တွေ အများအပြားရရှိထားပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံကလည်း ရူပီးကိုတိုးမြှင့်အသုံပြုရေးလုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ဘရာဇီးမှသည် အာဂျင်တီးနားအထိ နိုင်ငံတွေဟာ ငွေစက္ကူစိမ်း(အမေရိကန်ဒေါ်လာ) အစာထိုးအသုံးပြနိုင်ရေး နည်းလမ်း‌တွေ ရှာဖွေနေပါတယ်။

“ ဒေါ်လာနှင့်ဘတ်လဲလှယ်မှု မတည်ငြိမ်တာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက မြင့်တက်လာနေတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒါကို ဖြေရှင်းဖို့ ကိရိယာတွေအများကြီးပိုလိုအပ်လာတယ်” လို့ အလီဆာရာက ဆက်ပြောပါတယ်။

Source BangkokPost

#Dedollarization

#ThailandCentralBank

ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန်ရဲ့သားဖြစ်သူ နှင့် ကမ္ဘောဒီးယား တော်ဝင်စစ်တပ်ရဲ့ ဒုတိယ ဦးစီးချုပ်ဖြစ်သူ  ဒေါက်တာဟွန်မန်နက်ကို ကမ္ဘောဒီးယားဘုရင်မင်းမြတ်က ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ကြောင်း တော်ဝင်အမိန့် ယနေ့ ဩဂုတ်(၇)ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်လို့ ခမာတိုင်းမ်သတင်းစာ သတင်းအရသိရပါတယ်။

ဒေါက်တာဟွမ်မန်နက်ဟာ  ဝန်ကြီးများကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။

သူ့အနေနှင့် အစိုးရအဖွဲ့ဖွဲ့စည်းပေးနိုင်ဖို့  ကမ္ဘောဒီးယားအမျိုးသားလွှတ်တော်ရဲ့ အယုံအကြည်ရှိကြောင်း မဲပေးထောက်ခံမှုရယူရမှာဖြစ်ပါတယ်လို့ တော်ဝင်အမိန့်မှာဖော်ပြထားပါတယ်။

ဒေါက်တာဟွန်မန်နက်ဟာ ကမ္လောဒီးယားတော်ဝင်စစ်တပ်ရဲ့ ဒုတိယဦးစီးချုပ်နှင့် တော်ဝင်ကြည်းတပ်ရဲ့ဦးစီးချုပ် အဖြစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ ဗိုလ်ချူပ်ကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ကမ္ဘောဒီးယားပြည်သူ့ပါတီရဲ့ ထောက်ခံမှုကိုရရှိခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါတီဟာ တောင်ပြိုကမ်းပြိုအနိုင်ရခဲ့ပါတယ်၊ သူ့ကို ၂၀၂၁ ဒီဇင်ဘာမှာ ပါတီက ဝန်ကြီးချုပ် လောင်းအဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။

သူ့ကို ၁၉၇၇ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်မှာ ကမ်ပေါင်းချမ်းပြည်နယ်(ယခု သဘောင်ခမမ်ပြည်နယ်) ၊ မမ်မတ်ခရိုင်၊ သမာရွာမှာ  ကမ္ဘောဒီးယားကို ခမာနီတွေအုပ်စိုးစဉ်ကာလမှာ မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။သူဟာ ပစ်ချ်ချန်မိုနီနှင့်လက်ထပ်ပြီး သမီးနှစ်ယောက်၊သားတစ်ယောက်ရှိပါတယ်။

Source: Khmer Times

ထိုင်းကိုပြန်လာဖို့ စီစဉ်နေတဲ့ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝါထရာဟာ မထင်မှတ်ဘဲ ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ မွေးနေ့ပွဲကို နှမဖြစ်သူ ယင်လတ်ရှင်နာဝါထရာနှင့်အတူ ဩဂုတ် ၅ ရက် သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဟွန်ဆန်ရဲ့ ၇၂နှစ်မြောက်မွေးနေ့ပွဲကို တက်ရောက်လာတဲ့ သက်ဆင်ရဲ့ ပုံတွေကို ဖနွမ်းပင်ပို့စ် သတင်းစာမှာဖော်ပြထားပါတယ်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ တက်မောင်းမြို့က ဟွန်ဆန့်နေအိမ်မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ အဆိုပါမွေးနေ့ပွဲကို မကြာမီကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာမယ့် သားဖြစ်သူ ဟွန်မန်နက်နှင့် အခြားမိသားစုဝင်တွေပါတက်ရောက်ကြပါတယ်။

သက်ဆင်ဟာ နှမဖြစ်သူ ယင်လတ်နှင့်အတူ သူ့အိမ်မှာ တစ်ညတာ တည်းခိုသွားခဲ့တယ်လို့ ဟွန်ဆန်က ပြည်တွင်းသတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဖရက်ရှ်နယူးစ်ကို ပြောပါတယ်။ ဩဂုတ် ၆ရက် တနင်္ဂနွေနေ့မှာ ကမ္ဘောဒီးယားက မထွက်ခွာခင် သူတို့ အတူတကွ မနက်စာ သုံးဆောင်ခဲ့ကြတယ်လို့လည်း ဟွန်ဆန်ကပြောပါတယ်။

၁၉၉၂ခုနှစ်ကစပြီး ဟွန်ဆန်နှင့်သက်ဆင်တို့ဟာ ဘုရားပေးတဲ့ညီအစ်ကိုတွေအဖြစ် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ဆက်ဆံရေး အလွန်နီးကပ် ရင်းနှီး ခင်မင်ခဲ့ကြပါတယ်လို့ သတင်းမှာဖော်ပြထားပါတယ်။  ထိုင်းမှာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီး သက်ဆင်နှင့် သူ့နှမ မယင်လတ်တို့ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသော်လည်း သူတို့ဟာ နီးကပ်တဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။

ဟွန်ဆန့်မွေးနေ့ပွဲကို သက်ဆင်နှင့်နှမဖြစ် မမျှော်လင့်ဘဲ တက်ရောက်တာတာဟာ အဲဒီစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလှတဲ့ ဆက်ဆံရေးအတွက် နောက်ထပ် စာမျက်နှာအသစ်တစ်ခုဖြစ်ဖွယ်ရှိတယ်လို့ သတင်းစာကရေးသားပါတယ်။

သက်ဆင်ဟာ ပြည်ပြေးအဖြစ်ကနေ ထိုင်းနိုင်ငံကို ဩဂုတ်လဆန်းပိုင်းပြန်လာမယ်လို့ စီစဉ်ထားပေမယ့် ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ်ပွဲ ဆိုင်းငံ့သွားတာကြောင့် ပြန်လာမယ့် အစီအစဉ်ကို ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ပြီး အစိုးရသစ်ပေါ်တဲ့အထိ စောင့်မယ် လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။

Source: Agencies