#WorldHealth
Published - 21 February 2022
ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ပြန်လည်သက်သာလာတဲ့သူတွေမှာ စိတ်ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှုအမျိုးမျိုး ဖြစ်လာနိုင်ချေများနေပြီး စိတ်ပူပန်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ ဆေးစွဲခြင်း၊ အသိဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း လေ့လာမှုကြီးတစ်ခုမှာ တွေ့ရှိခဲ့ရာ ကြာသပတေးနေ့က ဖော်ပြခဲ့ကြပါတယ်။

"ကပ်ရောဂါတွေကြောင့် အမေရိကန်ရှိလူတွေ စိတ်ကျန်းမာရေးချိုယွင်းမှု ကြုံတွေ့ရနိုင်တယ်ဆိုတာကို သိထားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုဗစ်ကြောင့် ဘယ်လောက်အထိ ဆိုးဆိုးရွားရွားဖြစ်နိုင်သလဲဆိုတာကိုတော့ သေချာမသိရသေးပါဘူး" လို့ ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်မှ သုတေသနဦးစီးချုပ် ဒေါက်တာ'ဇီယက်အယ်အာလီ'က ပြောပြသွားပါတယ်။

'အယ်အာလီ'နဲ့အဖွဲ့က ၂၀၂၀ မတ်လမှ ၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီလအတွင်း ကိုဗစ်ကူးစက်ခဲ့တဲ့ လူနာပေါင်း ၁ သိန်းခွဲကို လေ့လာရှာဖွေခဲ့ကြပြီး နောက်တစ်နှစ်ကြာတဲ့အထိ စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြပါတယ်။

အဆိုပါလူနာတွေနဲ့ ကိုဗစ်ကူးစက်ခြင်းမခံရသော်လည်း ကပ်ရောဂါကြောင့် လော့ဒေါင်းချခင်း၊ စာသင်ကြားရမှုမရှိခြင်း၊ အထီးကျန်ခြင်း၊ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခြင်း၊ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းများနဲ့ဝေးကွာခြင်း စတဲ့ အခြေအနေတွေကို ခံစားခဲ့ရတဲ့ လူပေါင်း ၅ သန်းကျော်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်ခဲ့တဲ့လူတွေမှာ စိတ်ကျန်းမာရေးအခြေအနေအမျိုးမျိုး ဖြစ်နိုင်ချေများကြောင်း၊ အများစုက ဆေးရုံတက်ကုသခြင်းမခံခဲ့ရပေမယ့်လည်း အိမ်မှာတင် ရောဂါအပျော့စားခံစားရာကနေ သက်သာလာတဲ့သူတွေဖြစ်ကြောင်း 'အာလီ'က ဆိုပါတယ်။

စိတ်ပူပန်ခြင်းဝေဒနာခံစားရသူ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျဝေဒနာခံစားရသူ ၃၉ ရာခိုင်နှုန်း၊ စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ပတ်သက်တဲ့အခြေအနေခံစားရသူ ၃၈ ရာခိုင်နှုန်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်းဝေဒနာခံစားရသူ ၄၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဆေးစွဲခြင်းခံစားရနိုင်ချေ ၇၆ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အသိဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်းဖြစ်နိုင်ချေ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းတို့ ရှိကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။

လေ့လာမှုပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လူနာတွေရဲ့ပျမ်းမျှအသက်က ၆၁ နှစ်ရှိပြီး ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းက အမျိုးသားတွေဖြစ်ပေမယ့် နောက်ဆုံးခြုံကြည့်တဲ့အခါမှာတော့ အသက်အရွယ်ပေါင်းစုံမှာ ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး အမျိုးသမီးတွေမှာလည်း ဖြစ်နိုင်ချေရှိပါတယ်။

ကပ်ရောဂါမဖြစ်ခင်အချိန်ကာလတွေမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း ဆေးခြောက်သုံးစွဲမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ထားခဲ့တာကြောင့် ဆေးလွန်ပြီးသေဆုံးမှုတွေ အဖြစ်နည်းလာခဲ့ပေမယ့် အခုကပ်ရောဂါကာလမှာတော့ ဒီပြဿနာတွေ ပြန်အဖြစ်များလာပြီဖြစ်ပါတယ်။

စိတ်ဓာတ်ကျဝေဒနာခံစားရမှုနဲ့ မိမိကိုယ်ကိုအဆုံးစီရင်ချင်တဲ့စိတ်အခြေအနေတွေကိုလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ သတိထားသွားရပါမယ်။
Source: St. Louis Post-Dispatch